Μπακογιάννη: Είμαι πολύ χαρούμενη που κατεβαίνω υποψήφια στα Χανιά
Αισιόδοξη ότι στα Χανιά η ΝΔ θα εκλέξει τουλάχιστον τρεις βουλευτές στις επερχόμενες εκλογές, αλλά και εξαιρετικά χαρούμενη που η ίδια θα είναι υποψήφια στο νομό εμφανίστηκε η Χανιώτισσα βουλευτής Α’ Αθηνών, Ντόρα Μπακογιάννη.
Σε συνάντηση που είχε το μεσημέρι με δημοσιογράφους στο ιστορικό καφέ Κήπος, η βουλευτής εξέφρασε την αισιοδοξία της ότι οι εθνικές εκλογές -που η ίδια εκτιμά ότι θα γίνουν νωρίτερα από το Πάσχα-, θα αναδείξουν Χανιώτη πρωθυπουργό, τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τα Χανιά θα εκλέξουν τουλάχιστον 3 βουλευτές από τη γαλάζια παράταξη.
“Η Νέα Δημοκρατία βγήκε πρώτη στα Χανιά το 89′ επί Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και θα ξανακερδίσει το 2019 επί Κυριάκου Μητσοτάκη” είπε χαρακτηριστικά σε διάλογο που είχε με τους δημοσιογράφους.
“Είμαι χαρούμενη και μόνο που βρίσκομαι στον τόπο μου και που μου έρχονται όλες οι αναμνήσεις των παιδικών και εφηβικών μου χρόνων από τα Χανιά, πολύ σημαντικό ότι θα κατέβω εδώ βουλευτής” ανέφερε μεταξύ άλλων.
Σημείωσε δε ότι τα “εγκλήματα” της παρούσας κυβέρνησης θα φανούν μετά τις εκλογές και είναι αρκετά.
Για Περιφέρεια – Δήμο Χανίων
Η κα Μπακογιάννη δήλωσε για τον υποψήφιο περιφερειάρχη Κρήτης με το χρίσμα της ΝΔ Αλέξανδρο Μαρκογιαννάκη, ότι θα πάει πολύ καλά και έχει την πεποίθηση ότι αξίζει και μόνο που ένας νέος άνθρωπος βγήκε μπροστά για να διεκδικήσει το θεσμό.
Για τον Σταύρο Αρναουτάκη είπε πως θεωρεί πως ότι είχε να δώσει το έδωσε και δεν μπορεί να κάνει κάτι επιπλέον διεκδικώντας νέα θητεία.
Στον Δήμο Χανίων, η στήριξη στον Άρη Παπαδογιάννη είναι ενιαία και παρά τις σχέσεις που έχει με εταίρο υποψήφιο διεκδικητή του “θώκου”, η προσήλωση της βρίσκεται στο πρόσωπο του πρώτου.
Σε γενικότερο πλαίσιο, η υποψήφια βουλευτής Χανίων στις ερχόμενες εκλογές ήταν χαλαρή και απάντησε σε οτιδήποτε κι αν έπεσε στο τραπέζι, ενώ ο διάλογος που είχε με όλους τους δημοσιογράφους, προμηνύει πως η εκλογική αντιπαράθεση ιδίως στα Χανιά θα είναι εξαιρετικά σκληρή και ενδιαφέρουσα σε αρκετά σημεία.
15.09.2018
Με τον αμερικανό Πρέσβυ Geoffrey Pyatt,
o οποίος με ξενάγησε στο αμερικανικό περίπτερο της 83ης ΔΕΘ.
Επίσκεψη στο περίπτερο του Πυροσβεστικού Σώματος της 83ης ΔΕΘ. Άλλωστε, ο εγγονός μου Στάθης δηλώνει ότι θέλει να γίνει πυροσβέστης. ΝΜ
Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να μπορέσουμε να γυρίσουμε σελίδα εάν οι ρυθμοί ανάπτυξης δεν φθάσουν στο 4%
Κυριακή, 9 Σεπ 2018
Συνέντευξη στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής στο δημοσιογράφο Α. Χονδρόπουλο
Κυρία Μπακογιάννη, βρίσκεται η χώρα μετά την 21η Αυγούστου, σε τροχιά επιστροφής στην κανονικότητα; Δημιουργούνται προϋποθέσεις για φθηνό δανεισμό από τις αγορές;
Κυρία Μπακογιάννη, βρίσκεται η χώρα μετά την 21η Αυγούστου, σε τροχιά επιστροφής στην κανονικότητα; Δημιουργούνται προϋποθέσεις για φθηνό δανεισμό από τις αγορές;
Είναι βέβαιο ότι η χώρα βρίσκεται μακριά από την δυνατότητα της να βγει στις αγορές. Η κανονικότητα προϋποθέτει ότι μπορούμε να βγούμε στις αγορές για δανεισμό με χαμηλό επιτόκιο. Απέχουμε πολύ από αυτό καθώς η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου σήμερα είναι απαγορευτική. Η επιλογή να προχωρήσει η χώρα χωρίς πιστοληπτική γραμμή στήριξης προϋποθέτει την ύπαρξη μιας σοβαρής κυβέρνησης, με πρόγραμμα και σχεδιασμό, που θα δημιουργήσει φιλοεπενδυτικό περιβάλλον και θα έχει ικανότητα διαχείρισης της οικονομικής κατάστασης. Μακριά από λαϊκισμούς και παροχολογίες.
Γιατί η ΝΔ έχει αμφισβητήσει εκ των προτέρων την αξιοπιστία όσων θα πει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ; Δεν θα είναι θετικό αν εξαγγείλει φοροελαφρύνσεις, μέτρα κοινωνικής πολιτικής και ακόμη περισσότερο αν καταστεί δυνατή η μη περικοπή των συντάξεων;
Όλα αυτά είναι εξαιρετικά θετικά και απαραίτητα. Σας θυμίζω ότι η ΝΔ καταψήφισε την περικοπή των συντάξεων, ενώ οι φοροελαφρύνσεις είναι στον πυρήνα του προγράμματός μας. Όμως πρέπει να αποτελούν κομμάτι ενός συνολικού προγράμματος ανόρθωσης της οικονομίας. Όταν εξαγγέλλονται σπασμωδικά και υπό την πίεση του δημοσκόπικου πανικού η ζημιά που κάνουν στην εικόνα της χώρας στο εξωτερικό και της αγορές είναι πολύ μεγάλη.
Η σημαντική μείωση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών βρίσκεται στον πυρήνα του σχεδίου της ΝΔ. Πως είστε όμως βέβαιοι ότι θα μπορέσετε να τα υλοποιήσετε με τον ρυθμό που σχεδιάζετε όταν το δημοσιονομικό πλαίσιο είναι τόσο αυστηρό και για τα επόμενα χρόνια;
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει παρουσιάσει και στους εταίρους μας το πρόγραμμα της ΝΔ και τις διαρθρωτικές αλλαγές που θα προχωρήσουμε, οι οποίες θα απελευθερώσουν δυνάμεις της οικονομίας που σήμερα ασφυκτιούν. Κακά τα ψέματα, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να μπορέσουμε να γυρίσουμε σελίδα εάν οι ρυθμοί ανάπτυξης δεν φθάσουν στο 4%. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα της χώρας, αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα της αυριανής κυβέρνησης της ΝΔ. Μόνο μεγαλώνοντας την πίτα μπορούμε σοβαρά να έχουμε ελπίδες ότι μπορούμε να μοιράσουμε μεγαλύτερα κομμάτια σε όλους.
Εκτός από την ΝΔ, για επενδύσεις μιλά και η κυβέρνηση. Γιατί πιστεύετε πως μόνο εσείς μπορείτε να τις προσελκύσετε στο βαθμό που χρειάζεται η ελληνική οικονομία;
Η κυβέρνηση 3,5 χρόνια απέδειξε ότι δεν θέλει και δεν μπορεί. Δεν είναι τυχαίο ότι καμία από τις επενδύσεις, από την εμβληματική επένδυση του Ελληνικού μέχρι τις μικρότερες επενδύσεις σε επίπεδο περιφερείας, δεν προχωρούν. Πρόσφατα ήμουν στη Δυτική Μακεδονία και έμαθα για τους φακέλους που σωρεύονται είτε στα γραφεία του περιφερειάρχη, είτε της κεντρικής διοίκησης, χωρίς να προχωράει καμία επένδυση που θα έφερνε δουλειές, σε μια περιοχή με μεγάλη ανεργία. Είναι μια κυβέρνηση η οποία δυστυχώς απεχθάνεται το κέρδος και έχει αλλεργία τις ιδιωτικές επενδύσεις.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να βάλει διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε αυτό που αποκαλεί «παλαιό πολιτικό σύστημα» και στην ίδια που, όπως λέει, «έβγαλε τη χώρα από τα Μνημόνια». Τι απαντάτε;
Το «παλαιό» πολιτικό σύστημα αναμφισβήτητα είχε ελαττώματα. Φρόντισε όμως ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα σε 3,5 χρόνια να τα συγκεντρώσει όλα πάνω του, είτε υπό την μορφή πολιτικών επιλογών είτε υπό τη μορφή προσώπων. Ο κ. Τσίπρας δυστυχώς αποδείχθηκε πιο παλιός από το παλιό.
Μέσα σε τέτοιο πολιτικό κλίμα, με προσωπικές επιθέσεις και με ακραία πόλωση, μπορεί να ελπίζει κανείς ότι στην πορεία προς τις εκλογές θα μπορέσει να γίνει ουσιαστική προγραμματική συζήτηση για το μέλλον της χώρας;
Εμείς θα δώσουμε πολύ μεγάλη μάχη γι’ αυτό. Δεν θα ακολουθήσουμε τον κ. Τσίπρα σε αυτήν την αυτοκτονική για τη χώρα -αλλά και για την δημοκρατία- λογική. Βεβαίως δεν θα αφήσουμε τίποτα αναπάντητο, ούτε τη λάσπη και τη συκοφαντία. Από κει και πέρα, η δική μας επιλογή είναι να ασχοληθούμε με το αύριο της χώρας. Με σοβαρότητα, υπευθυνότητα και ήπιο πολιτικό λόγο. Δυστυχώς όμως το ταγκό θέλει δύο.
Ποιο το σχόλιό σας για το έγγραφο των Wikileaks και πως βλέπετε γενικότερα τις εξελίξεις σε σχέση με την συμφωνία των Πρεσπών; Με δεδομένη τη διαφοροποίηση των ΑΝΕΛ εκτιμάτε ότι το ζήτημα αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει τελικά και πολιτικές εξελίξεις στη χώρα;
Για μένα που έδωσα σκληρή μάχη για το Σκοπιανό, και με προσωπικό πολιτικό κόστος, είναι διπλά επώδυνο να βλέπω τα αποτελέσματα αυτής της συμφωνίας. Όλοι ξέραμε τι επεδίωκαν οι Σκοπιανοί στη διαπραγμάτευση και όλοι ξέρουμε τι τελικά πήραν. Αυτή η συμφωνία μακροπρόθεσμα δεν απαντάει στον πυρήνα του προβλήματος του αλυτρωτισμού και αυτό φοβάμαι ότι θα εξελιχθεί σε αποσταθεροποιητικό παράγοντα για τα Βαλκάνια γενικότερα. Ως προς το αν θα μπορούσαν να προκληθούν πολιτικές εξελίξεις στη χώρα από την κύρωση της συμφωνίας, πιστεύω ότι ο κ. Καμμένος, προκειμένου να μείνει 1-1,5 μήνα περισσότερο στην καρέκλα του, θα ψηφίσει και τη συμφωνία και τα πάντα όλα.
με την κυρία Ντόρα Μπακογιάννη στην Υπέροχη Εκδήλωση της ΝΟΔΕ ΚΟΖΑΝΗΣ
ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ,
Η ΝΤΟΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ –
ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΣΕ ΕΚΔΗΛΩΣΗ
ΤΗΣ ΝΟ.Δ.Ε.
Η ΝΟ.Δ.Ε. Κοζάνης κάνει γνωστό στους πολίτες, ότι την Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου 2018, στην Κοζάνη θα βρίσκεται η Βουλευτής Α’ Αθηνών της Ν.Δ. και πρώην Υπουργός Εξωτερικών, κα Ντόρα Μπακογιάννη. Στη σύντομη παρουσία της και ως επικεφαλής του Τομέα Οικονομίας & Ανάπτυξης του Κόμματος, μεταξύ των άλλων θα επισκεφθεί παραγωγικές και εξαγωγικές μονάδες της περιοχής, επιμελητηριακούς και αυτοδιοικητικούς φορείς και η περιοδεία θα ολοκληρωθεί το βράδυ της ίδιας ημέρας, με αποκορύφωμα την παρουσία της -ως Κύρια Ομιλήτρια- σε ανοικτή πολιτική εκδήλωση της ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, στην πόλη της Κοζάνης.
Πιο συγκεκριμένα:
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΕΥΤΟΥ Κας ΝΤΟΡΑΣ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ, ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ.
Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου 2018
10:00πμ.Κοζάνη - Επίσκεψη στο Δήμο Κοζάνης και στον Δήμαρχο κ. Λ. Ιωαννίδη.
10:30πμ.Κοζάνη - Συνάντηση με το Δ.Σ. και Μέλη του Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (Ε.Β.Ε.) Κοζάνης.
12:00.Επίσκεψη σε Μονάδα Εκτροφής Γουνοφόρων Ζώων, στην ευρύτερη περιοχή της Σιάτιστας.
1:00μμ.Σιάτιστα - Επίσκεψη στο Δήμο Βοΐου και στον Δήμαρχο, κ. Δ. Λαμπρόπουλο.
7:30μμ.Κοζάνη - Γραφεία ΝΟ.Δ.Ε. Κοζάνης / Συνέντευξη Τύπου στα τοπικά Μ.Μ.Ε..
8:30μμ.Κοζάνη - Ανοιχτή πολιτική εκδήλωση της ΝΟ.Δ.Ε. Κοζάνης, με κύρια Ομιλήτρια την Βουλευτή κα Ντόρα ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ, στο «Αμφιθέατρο της Στέγης Ποντιακού Πολιτισμού, Ευξείνου Λέσχης Κοζάνης» (οδός Φιλίππου Β’ 30).
Για τη Ν.Δ. - ΝΟ.Δ.Ε. Κοζάνης
Ο Πρόεδρος
Παντελής Καρακασίδης
Παντελής Καρακασίδης
Ντόρα Μπακογιάννη
Η αδιαφορία και η εγκατάλειψη οδήγησαν στην ολοκληρωτική καταστροφή
Δευτέρα, 23 Ιούλ 2018
Δήλωση για την καταστροφή του Πολεμικού Μουσείου Χανίων
Η βουλευτής και τομεάρχης Οικονομίας και Ανάπτυξης της ΝΔ Ντόρα Μπακογιάννη, για την καταστροφή του Πολεμικού Μουσείου Χανίων, έκανε σήμερα την ακόλουθη δήλωση:
«Η χθεσινή καταστροφή ενός από τα ιστορικότερα και ωραιότερα κτήρια της πόλης των Χανίων οφείλεται αποκλειστικά στην αδιαφορία της ελληνικής γραφειοκρατίας και των αρμοδίων του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Αφύλακτο και εγκαταλελειμμένο κατέληξε χθες το βράδυ ολοκληρωτικά κατεστραμμένο.
Απαιτείται άμεσα, σήμερα κιόλας, να κινηθούν οι διαδικασίες για να παραδοθεί στο Δήμο Χανίων, ώστε να ενταχθεί σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδότησης για την άμεση αναστήλωσή του».
Αφύλακτο και εγκαταλελειμμένο κατέληξε χθες το βράδυ ολοκληρωτικά κατεστραμμένο.
Απαιτείται άμεσα, σήμερα κιόλας, να κινηθούν οι διαδικασίες για να παραδοθεί στο Δήμο Χανίων, ώστε να ενταχθεί σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδότησης για την άμεση αναστήλωσή του».
Βασική προϋπόθεση για τον επανακαθορισμό των σχέσεών μας με την Τουρκία είναι η άμεση απελευθέρωση των 2 Ελλήνων αξιωματικών
Κυριακή, 15 Ιούλ 2018
Συνέντευξη στην εφημερίδα «Βραδυνή της Κυριακής»
Ο πρωθυπουργός σάς επιτέθηκε από τη Θεσσαλονίκη για την παρουσία σας στην ορκωμοσία Ερντογάν. Εσείς απαντήσατε ότι η διατήρηση διαύλων επικοινωνίας με την τουρκική ηγεσία είναι πράξη σοβαρότητας. Βρήκατε, όμως, διαύλους επικοινωνίας στην Άγκυρα; Υπήρξε κάποια ενημέρωσή σας για το μέλλον των δύο Ελλήνων αξιωματικών;
«Ο κ. Τσίπρας με την στάση του απέδειξε για άλλη μια φορά την αιτία της παταγώδους αποτυχίας του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, που δεν είναι άλλη από τη βαθιά διχαστική του λογική, ακόμη και στα ευαίσθητα εθνικά μας θέματα. Ξέρετε, θεωρώ μικρόψυχο το να αρνείται ο πρωθυπουργός την όποια βοήθεια μπορεί να προσφέρει ένας Έλληνας πολιτικός σε ένα ζήτημα που απασχολεί ολόκληρη την Ελλάδα. Δύο αξιωματικοί μας είναι άδικα φυλακισμένοι για πάνω από 4 μήνες, και έπρεπε να κινητοποιήσουμε όλες τις δυνάμεις που έχουμε ως χώρα για να τους φέρουμε πίσω. Σας βεβαιώνω ότι άκουσαν με προσοχή τις απόψεις μου για το θέμα και το αίτημα της άμεσης απελευθέρωσης των δύο αξιωματικών. Επιβάλλεται να υπάρξουν και να ενισχυθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας με την Τουρκία. Τα αστεία επιχειρήματα, ότι είμαστε μαλωμένοι με τους Τούρκους και άρα τους κάνουμε μούτρα, είναι μια λογική η οποία εφαρμόζεται σε προσωπικές σχέσεις, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να έχει εφαρμογή στις διεθνείς σχέσεις και στο χειρισμό θεμάτων εξωτερικής πολιτικής».
Ο Ερντογάν με ενισχυμένες εξουσίες είναι ο νέος «σουλτάνος» της Τουρκίας. Πιστεύετε πως έχει τώρα λόγους να αλλάξει τη στάση του απέναντι στην Ελλάδα;
«Χωρίς αμφιβολία, ξεκινάει ένας νέος ιστορικός κύκλος στην Τουρκία, με τον Ταγίπ Ερντογάν να είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Φιλοδοξία του είναι να γίνει ο νέος πατέρας των Τούρκων, ο νέος Κεμάλ. Πιστεύω ότι τα Ελληνοτουρκικά βρίσκονται, επί του παρόντος, χαμηλά στην ατζέντα του Τούρκου προέδρου. Εκείνο που τον απασχολεί περισσότερο είναι οι ενεργειακές εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως μια νέα στρατηγική έναντι της γειτονικής χώρας, με βάση και τα νέα δεδομένα στην Τουρκία. Όμως, βασική προϋπόθεση για τον επανακαθορισμό των σχέσεών μας στη βάση ενός αξιόπιστου πλαισίου είναι η άμεση απελευθέρωση των 2 Ελλήνων αξιωματικών που κρατούνται παράνομα στην Ανδριανούπολη».
Σύνοδος του ΝΑΤΟ Βουκουρέστι 2008 – Βρυξέλλες 2018. Πόσο διαφορετικές ήταν αυτές οι δύο εικόνες;
«Καταρχήν, είχαμε την κωμικοτραγική εικόνα ο υπουργός Άμυνας που μετέχει στη Σύνοδο και συνοδεύει τον πρωθυπουργό να διαφωνεί μαζί του. Ο κ. Τσίπρας υπερασπιζόταν τη Συμφωνία και μιλούσε για ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στο ΝΑΤΟ, και ο κ. Καμμένος μιλώντας στη διπλανή αίθουσα έλεγε ότι η Συμφωνία δεν θα περάσει από τη Βουλή. Αυτή είναι μια εικόνα που πραγματικά δεν ταιριάζει στη χώρα μας. Πιστεύω ότι η κυβέρνηση τις τελευταίες ημέρες, για να καλύψει αυτή τη φαρσοκωμωδία, και κυρίως την αναμενόμενη πρόσκληση του ΝΑΤΟ στην κυβέρνηση των Σκοπίων για να αρχίσει τις ενταξιακές συζητήσεις, επιδόθηκε σε ένα κρεσέντο εθνικολαϊκισμού. Δεν αμφισβητώ τις προθέσεις τους για απελευθέρωση των 2 αξιωματικών μας, όμως στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή επέλεξαν για άλλη μια φορά τη λογική του διχασμού για να καλύψουν την πρόσκληση του ΝΑΤΟ στα Σκόπια, και άρα την πλήρη απεμπόληση του κεκτημένου του Βουκουρεστίου».
Ποιο θα είναι το σκηνικό της χώρας μετά την 20ή Αυγούστου;
«Μια πρώτη γεύση πήραμε όλοι από την ψυχρολουσία στο Εurogroup, διότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να διαπραγματευτεί αξιόπιστα. Το μόνο βέβαιο είναι ότι μετά τις εξαγγελίες του κ. Τσίπρα για έξοδο από τα Μνημόνια και τις φιέστες με τις γραβάτες, οι Έλληνες θα βρεθούν αντιμέτωποι με την αυστηρή εποπτεία των εταίρων για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, που στερούν χρήματα από την ελληνική Οικονομία και την καταδικάζουν σε αναιμική ανάπτυξη. Επίσης, οι συνταξιούχοι παρά τις επικοινωνιακές εξαγγελίες της κυβέρνησης θα υποστούν τις νέες περικοπές των συντάξεών τους, τις οποίες θέλω να σας υπενθυμίσω ότι η Ν.Δ. τις καταψήφισε. Η Ελλάδα έχασε τρία χρόνια και σήμερα παλεύει να φτάσει εκεί που ήμασταν το 2014. Την τριετία 2015-2017 η Ιρλανδία αύξησε το ΑΕΠ της κατά 13%, η Κύπρος κατά 9,3% και η Πορτογαλία κατά 6,1%. Η Ελλάδα μόλις κατά 0,9%. Με ευθύνη της κυβέρνησης Τσίπρα – Καμμένου, η Ελλάδα, αντί να συγκλίνει, αποκλίνει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ταυτόχρονα, η καταστροφική πολιτική της κυβέρνησης στο Φορολογικό και το Ασφαλιστικό δημιουργεί νέες ωρολογιακές βόμβες, με σημαντικότερη αυτή του ιδιωτικού χρέους. Οι Έλληνες χρωστούν σήμερα 102 δισ. ευρώ στην Εφορία, 31 δισ. στα ασφαλιστικά ταμεία, και περίπου 100 δισ. στις τράπεζες. Αν προστεθούν και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στις ΔΕΚΟ και στους δήμους, τότε οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές των πολιτών φτάνουν τα 240 δισ. ευρώ. Αν δεν υπάρξουν μέτρα που θα δώσουν ανάσα στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, θα αυξήσουν “την πίτα” και θα φέρουν δουλειές, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να σταθεί στα πόδια της και να βγει οριστικά από την κρίση».
Τι μπορούμε να περιμένουμε μετά τον Αύγουστο του 2018 για να υπάρξουν καλύτερες προοπτικές για τη χώρα;
«Μόνο με αλλαγή κυβέρνησης μπορεί να αποκατασταθεί η αξιοπιστία της χώρας, που θα φέρει επενδύσεις, θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και θα δώσει προοπτική στη χώρα. Η αυριανή κυβέρνηση της Ν.Δ. είναι αποφασισμένη να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις όχι επειδή μας επιβάλλονται, αλλά επειδή πιστεύει σε αυτές. Μεταρρυθμίσεις στο Κράτος, τη Δικαιοσύνη, την Παιδεία και τις Αγορές που θα στηρίξουν την ανάπτυξη και θα προστατεύσουν τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δεσμευθεί για μείωση του ΕΝΦΙΑ 30% σε δύο χρόνια, και μείωση φορολογίας σε επιχειρήσεις και ιδιώτες. Επίσης, θα διεκδικήσουμε μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα, που θα δημιουργήσουν δημοσιονομικό χώρο προς όφελος των πολιτών».
Η ίδρυση νέου κόμματος από τον Δ. Καμμένο και τον Τ. Μπαλτάκο τι σημαίνει για τη Ν.Δ.;
«Απολύτως τίποτα».
Ο Γρ. Ψαριανός είπε ότι πρέπει να υπάρξει προγραμματική συνεργασία Ν.Δ. – Ποταμιού πριν από τις εκλογές. Εσείς τι λέτε;
«H κυβέρνηση της Ν.Δ., που σας βεβαιώνω ότι θα είναι αυτοδύναμη, θα επιδιώξει, όπως έχει πει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τη μεγαλύτερη δυνατή κοινωνική συμμαχία, για να μπορέσει η χώρα μας να γυρίσει σελίδα. Η συνεργασία όλων των δημοκρατικών ευρωπαϊκών, μεταρρυθμιστικών δυνάμεων αποτελεί κεντρική επιλογή μας και δεν εξαρτάται από το εκλογικό αποτέλεσμα. Ο στόχος είναι μεγάλος, και όσοι θέλουν να συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια είναι ευπρόσδεκτοι».
Πάμε σε τριπλές κάλπες, κ. Μπακογιάννη;
«Όλα είναι πιθανά από αυτή την κυβέρνηση, που κάνει ό,τι μπορεί για να ευτελίσει τους θεσμούς. Έχει αλλάξει τέσσερις φορές θέση για το πότε πρέπει να γίνουν οι αυτοδιοικητικές εκλογές. Ο κ. Σκουρλέτης πριν από λίγους μήνες μάς έλεγε ότι βλάπτει την Αυτοδιοίκηση η ταυτόχρονη διεξαγωγή αυτοδιοικητικών εκλογών και ευρωεκλογών. Και σήμερα το θεσμοθετεί. Ψήφισε την απλή αναλογική, δήθεν για να ενισχύσει την κουλτούρα των συνεργασιών. Στην πραγματικότητα θέλει να επιβάλει την κουλτούρα του χάους. Συμπέρασμα, η κυβέρνηση είναι πανικόβλητη και πιστεύει ότι με τέτοια τερτίπια θα προκαλέσει σύγχυση στους πολίτες. Ας μην έχει και σε αυτό αυταπάτες. Όσες κάλπες και αν στήσει, όποτε και αν τις στήσει, οι πολίτες θα της δείξουν την πόρτα της εξόδου. Πάντως, μετά την εξέλιξη στο Εurogroup, έχω την αίσθηση ότι οι εθνικές εκλογές θα επισπευσθούν και θα γίνουν νωρίτερα από το Μάιο».
Αναζητείται στρατηγική για τη νέα Τουρκία
Σάββατο, 14 Ιούλ 2018
Συνέντευξη στην εφημερίδα Τα Νέα
Χωρίς αμφιβολία, με την ορκωμοσία του ο Ερντογάν κέρδισε τη μάχη των συμβολισμών απέναντι στον κεμαλισμό. Ως νεοεκλεγείς Πρόεδρος, πραγματοποίησε πορεία στους δρόμους της Άγκυρας χαιρετώντας κατά τα βασιλικά πρότυπα. Ορκίστηκε παρουσία μουφτή, με προσευχή στα αραβικά. Ακόμα, στη διάρκεια της ομιλίας του, επικαλέστηκε πολλές φορές τον Αλλάχ και ολοκλήρωσε με το θρησκευτικό επιφώνημα «αμήν». Όλα αυτά είναι ασύμβατα με την κοσμική κεμαλική παράδοση και σηματοδοτούν την απαρχή ενός νέου ιστορικού κύκλου στην Τουρκία, με έναν ηγέτη που χαίρει νωπής και ευρείας λαϊκής νομιμοποίησης.
Εδώ και καιρό έχω υποστηρίξει ότι χρειαζόμαστε επειγόντως νέα στρατηγική έναντι της γειτονικής χώρας. Τα δεδομένα μεταβάλλονται διαρκώς, γεγονός που υποχρεώνει την Αθήνα σε άμεση αναπροσαρμογή της πολιτικής της. Η νέα στρατηγική πρέπει να βασίζεται πρωτίστως στις διμερείς μας σχέσεις, χωρίς όμως να παραβλέπει την εταιρική σχέση Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η επιδείνωση της κατάστασης της τουρκικής οικονομίας και η ραγδαία υποτίμηση της λίρας, προκαλούν πονοκέφαλο στην Άγκυρα. Η επιλογή της κυβέρνησης να τιθασεύσει τον πληθωρισμό μέσω της πρωτοφανούς τακτικής της μείωσης των επιτοκίων δανεισμού, έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα: ο δανεισμός των επιχειρήσεων διευρύνεται συνεχώς, το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών κινείται κοντά στα 6 δισεκατομμύρια δολάρια και το 10ετές ομόλογο έχει απόδοση άνω του 4,4%. Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η Τουρκία θα στραφεί ξανά προς την Ευρώπη, με την πρώτη ευκαιρία. Την τελευταία δεκαετία οι άμεσες ξένες επενδύσεις – προερχόμενες κυρίως από την Ε.Ε. – έχουν μειωθεί κατά 80%. Αυτό σημαίνει ότι η τουρκική οικονομία χρειάζεται επειγόντως εισροή κεφαλαίων για να στηριχθεί η εγχώρια επιχειρηματικότητα. Η μόνη ασφαλής πηγή τέτοιων κεφαλαίων είναι η Ευρώπη.
Κατά γενική παραδοχή, η ευρωπαϊκή προοπτική της γείτονος είναι για την ώρα νεκρή. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι βρισκόμαστε ενώπιον ρήξης ανάμεσα στις δύο πλευρές. Η στενή ειδική σχέση θα παραμείνει σε ισχύ, με ορισμένες διαφοροποιήσεις στα χαρακτηριστικά της. Άλλωστε, τα εκατέρωθεν συμφέροντα ταυτίζονται σε πολλά πεδία, όπως στο μεταναστευτικό και την καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας. Ο Ερντογάν θα αξιοποιήσει την πολιτική κρίση που παρατηρείται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες λόγω του προσφυγικού, για να διεκδικήσει περισσότερα κονδύλια και να λάβει την πολυπόθητη βίζα για τους Τούρκους πολίτες. Ο μεσοπρόθεσμος στόχος του είναι να πετύχει μια νέα τελωνειακή συμφωνία που θα ορίζει την εταιρική σχέση με την Ευρώπη.
Η Ελλάδα είναι η κατεξοχήν χώρα που μπορεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στον επανακαθορισμό της σχέσης Ευρώπης – Τουρκίας. Επομένως, η στρατηγική μας απέναντι στην Άγκυρα θα μπορούσε να θεμελιωθεί στην αρχή ότι η Αθήνα αποτελεί γέφυρα επικοινωνίας. Η γεωγραφική και γεωπολιτική μας θέση επιτρέπει να γνωρίζουμε τους γείτονες καλύτερα από τον καθένα. Προς αυτή την κατεύθυνση, οφείλουμε να αναδείξουμε ότι η Τουρκία θα επανακαθορίσει τη σχέση με τη Δύση επιχειρώντας να αποκομίσει οφέλη, στη βάση του αυξημένου ειδικού της βάρους στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τα ελληνοτουρκικά βρίσκονται επί του παρόντος χαμηλά στην ατζέντα του Ερντογάν. Εκείνο που τον απασχολεί περισσότερο, είναι οι ενεργειακές εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για τα κοιτάσματα, η Τουρκία θα βρεθεί αντιμέτωπη με ανατροπή των δεδομένων που διαμορφώθηκαν στο νησί μετά την εισβολή. Παράλληλα, θα χάσει τον επίδοξο τίτλο του ενεργειακού ρυθμιστή στην Ανατολική Μεσόγειο.
Για να υλοποιήσουμε τη στρατηγική του γεφυροποιού, χρειάζεται προηγουμένως η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο χώρες. Προς αυτή την κατεύθυνση, βασική προϋπόθεση είναι η άμεση απελευθέρωση των 2 Ελλήνων αξιωματικών που κρατούνται παράνομα στην Αδριανούπολη. Μια τέτοια χειρονομία θα δώσει την ευκαιρία σε Ελλάδα και Τουρκία να επανακαθορίσουν τις σχέσεις τους σε αξιόπιστο πλαίσιο. Είναι σαφές ότι η διατήρηση διαύλων επικοινωνίας είναι αναγκαίοι περισσότερο από ποτέ.
Αναζητείται στρατηγική για τη νέα Τουρκία
Για να υλοποιήσουμε τη στρατηγική του γεφυροποιού, χρειάζεται προηγουμένως η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο χώρες. Προς αυτή την κατεύθυνση, βασική προϋπόθεση είναι η άμεση απελευθέρωση των 2 Ελλήνων αξιωματικών που κρατούνται παράνομα στην Αδριανούπολη. Μια τέτοια χειρονομία θα δώσει την ευκαιρία σε Ελλάδα και Τουρκία να επανακαθορίσουν τις σχέσεις τους σε αξιόπιστο πλαίσιο. Είναι σαφές ότι η διατήρηση διαύλων επικοινωνίας είναι αναγκαίοι περισσότερο από ποτέ.
O χθεσινός Καμμένος και ο σημερινός Τσίπρας επιβεβαιώνουν ότι
η αποτυχία
έχει όνομα και διεύθυνση
Η επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας
Δευτέρα, 18 Ιούν 2018
"Κακοδιαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων κατάρτισης – «Καμπάνα» της Κομισιόν"
15.06.2018
H επόμενη κυβέρνηση της ΝΔ θα απαλλάξει τη χώρα από το καρκίνωμα της διχόνοιας και της δημαγωγίας
Συζήτηση για την πρόταση δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Υπάρχουν στιγμές στην κοινοβουλευτική ιστορία που ουδείς δικαιούται να μένει σιωπηλός. Είναι στιγμές που δεν συνομιλούμε μόνο με το λαό, πόσο μάλλον με το εκλογικό ακροατήριο, αλλά με τις προηγούμενες και τις επόμενες γενιές. Άλλωστε, ο ποιητής ήταν ξεκάθαρος: «Χρωστάτε σ’ όσους ήρθαν, πέρασαν, θα έρθουν, θα περάσουν. Κριτές, θα μας δικάσουν οι αγέννητοι, οι νεκροί». Στροβιλίζει αυτό το ποίημα στο μυαλό μου τις τελευταίες ημέρες. Ήταν το αγαπημένο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, για τον οποίον τόσος λόγος έγινε χθες. Θέλω, λοιπόν, να παρακαλέσω για την ανοχή σας διότι σήμερα θα μιλήσω όχι μόνο ως ένας άνθρωπος που έζησε από μέσα το Σκοπιανό από την πρώτη ώρα, αλλά κι ως Υπουργός Εξωτερικών που στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και του Κώστα Καραμανλή σχεδίασε και υλοποίησε τη στρατηγική του Βουκουρεστίου.
Υπάρχουν στιγμές στην κοινοβουλευτική ιστορία που ουδείς δικαιούται να μένει σιωπηλός. Είναι στιγμές που δεν συνομιλούμε μόνο με το λαό, πόσο μάλλον με το εκλογικό ακροατήριο, αλλά με τις προηγούμενες και τις επόμενες γενιές. Άλλωστε, ο ποιητής ήταν ξεκάθαρος: «Χρωστάτε σ’ όσους ήρθαν, πέρασαν, θα έρθουν, θα περάσουν. Κριτές, θα μας δικάσουν οι αγέννητοι, οι νεκροί». Στροβιλίζει αυτό το ποίημα στο μυαλό μου τις τελευταίες ημέρες. Ήταν το αγαπημένο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, για τον οποίον τόσος λόγος έγινε χθες. Θέλω, λοιπόν, να παρακαλέσω για την ανοχή σας διότι σήμερα θα μιλήσω όχι μόνο ως ένας άνθρωπος που έζησε από μέσα το Σκοπιανό από την πρώτη ώρα, αλλά κι ως Υπουργός Εξωτερικών που στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και του Κώστα Καραμανλή σχεδίασε και υλοποίησε τη στρατηγική του Βουκουρεστίου.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Οφείλουμε στο λαό την αλήθεια. Από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, 30 χρόνια τώρα, το Σκοπιανό έχει στιγματίσει τη διεθνή παρουσία της χώρας. Όλοι όσοι προσεγγίζουμε το θέμα ψύχραιμα και νηφάλια, συμφωνούμε ότι όχι μόνο μπορούσαμε, αλλά έπρεπε από τις αρχές του 1990 να είχαμε βρει λύση. Όμως, τότε, δυστυχώς, μας κάλυψε το κύμα του λαϊκισμού και της πατριδοκαπηλίας. Κέρδισε ο τυχοδιωκτισμός. Κέρδισε ο καιροσκοπισμός. Με ένα δείγμα άλλωστε αυτής της λογικής συνεργάζεται σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ. Tώρα, όμως, δεν είναι ώρα για απολογισμούς, πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά. Αρκούμαι να πω ότι υπάρχουν στιγμές στην πολιτική ζωή που η σιωπή είναι αξιοπρεπής δρόμος.
Παρακολούθησα χθες με προσοχή την ομιλία του κ. Τσίπρα. Θα αντισταθώ στον πειρασμό να τη χαρακτηρίσω. Η απόσταση από την οίηση και την αλαζονεία μέχρι τη λαϊκή νέμεση, είναι όση από το ωσαννά μέχρι το σταύρωσον αυτόν.
Τι μας είπε, λοιπόν, ο πρωθυπουργός;
Μας είπε ότι υπηρετεί την εθνική γραμμή που χαράξαμε το 2007 και το 2008. Λίγο πολύ παρουσιάστηκε ως η φυσική συνέχεια της δικής μας πολιτικής.
Αναρωτιέμαι αν αυτό καταδεικνύει την άγνοιά του ή απλώς ακόμα μια σημαία ευκαιρίας. Εδώ έφτασε, άλλωστε, να επικαλεστεί τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη έναν άνθρωπο που άφησε στην εξωτερική πολιτική ένα διακριτό αποτύπωμα. Έναν ηγέτη που ήξερε να διαπραγματεύεται για το καλό της πατρίδας.
Έναν άνθρωπο του μέτρου και της λογικής που σε όλη του τη διαδρομή υπερασπίστηκε το εθνικό συμφέρον με υπευθυνότητα και αποτελεσματικότητα. Η υποκρισία του πρωθυπουργού περισσεύει.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Εφόσον ο κ. Τσίπρας δεν κατάλαβε, δεν μπόρεσε ή δεν ήθελε να καταλάβει τι έγινε το 2008, επιτρέψτε μου έστω και την ύστατη ώρα μια αναφορά διότι δεν είναι αργά να το ξεκαθαρίσουμε και ενδεχομένως να προλάβουμε.
Το 2008 ήταν σφοδρή η επιθυμία του διεθνούς παράγοντα να ενταχθούν άμεσα τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα, για την ελληνικη κυβέρνηση ήταν σαφές ότι άπαξ και τα Σκόπια έμπαιναν στο ΝΑΤΟ και ξεκινούσε η διαδικασία ένταξης στην Ε.Ε., το αμέσως επόμενο βήμα θα ήταν να ζητήσουν από τον ΟΗΕ αναγνώριση με το συνταγματικό τους όνομα και όχι με το «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να πάρει μια μεγάλη απόφαση: να λειτουργήσει με τη λογική της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, να κάνει μια τεράστια προσπάθεια για να πετύχει αμοιβαίως επωφελή συμφωνία ή να καταδείξει την αδιαλλαξία των Σκοπίων και, άρα, την αποκλειστική ευθύνη τους για τη μη εξεύρεση λύσης;
Από την πρώτη στιγμή, δεν είχα την παραμικρή αμφιβολία ότι για να πετύχει εκείνη η προσπάθεια, έπρεπε πρωτίστως να υπάρξουν δύο προϋποθέσεις:
Πρώτον, να μη γίνει το Σκοπιανό θέμα εσωτερικής αντιπαράθεσης. Γι’ αυτό ενημέρωσα όλους του πολιτικούς αρχηγούς, πριν ξεκινήσουμε τη διεθνή εκστρατεία εν όψει του Βουκουρεστίου. Γι’ αυτό παρουσιάσαμε την πρότασή μας στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης. Γι’ αυτό καταθέσαμε το σχέδιό μας στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, με πρόεδρο, μάλιστα, κατά ιστορική ειρωνία, τον κ. Καμμένο. Εκεί εξασφαλίσαμε τη σύμφωνη γνώμη όλων των κομμάτων, εκτός βεβαίως του ακραίου ΛΑΟΣ. Επρόκειτο, άλλωστε, για θέμα μέγιστης συναισθηματικής φόρτισης που εύκολα θα μπορούσε να διχάσει τον ελληνικό λαό.
Δεύτερον, η δημιουργία ενός εθνικού μετώπου και η απόλυτη ταύτιση της κυβέρνησης και, δη, του Πρωθυπουργού με τον Υπουργο Εξωτερικών και τον Υπουργό Αμύνης. Η χώρα έπρεπε να διαπραγματευθεί ισχυρή και ενωμένη. Δεν είχα, άλλωστε, καμία αμφιβολία για τις πιέσεις που θα αντιμετωπίζαμε και για το κόστος που θα είχε η πολιτική μας. Κόστος το οποίο εν τέλει κατεβλήθη.
Ναι, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.
Κάναμε μια ειλικρινή προσπάθεια αναζήτησης συμφωνίας. Όμως μιας συμφωνίας βιώσιμης. Έντιμης, Ρεαλιστικής και Εφαρμόσιμης.
Στόχος μας ήταν και είναι μια συμφωνία που θα απαντούσε οριστικά στη λογική του Στάλιν και του Τίτο που αποτυπωνόταν στη θεωρία του Μακεδονισμού στα Βαλκάνια, που πηγάζει από τα γεγονότα του Ίλιντεν. Αλλά και μια συμφωνία που θα απαντούσε στις ήδη απαξιωμένες διεθνώς γραφικότητες με την καπηλεία της αρχαίας κληρονομιάς και των αγαλμάτων του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Ποιος είναι ο πραγματικός κίνδυνος στην περιοχή; Η λογική της Μεγάλης Μακεδονίας, δηλαδή, της εξόδου στο Αιγαίο. Όχι μόνο για το σήμερα. Αλλά για το αύριο και το μεθαύριο. Πόσο μάλλον όταν αναθεωρητικές δυνάμεις στην περιοχή αναζητούσαν ευκαιρίες να εργαλειοποιήσουν τα Σκόπια σε βάρος μας. Για να πολεμήσουμε αυτή τη λογική, έπρεπε να πολεμήσουμε τον επιφαινόμενο αλυτρωτισμό. Έναν αλυτρωτισμό που καλλιεργήθηκε συστηματικά στη συνείδηση των πολιτών της γειτονικής χώρας για δεκαετίες.
Βρήκαμε λυσσώδη αντίδραση από τον κ. Γκρουέφσκι. Έχω εδώ το δημοσίευμα που ο ίδιος υποστήριζε ότι «οι Έλληνες θέλουν να μας πάρουν την ταυτότητα και τη γλώσσα μας». Ήξερε τι έλεγε ο κ. Γκρουέφσκι. Εκείνος δεν κρυβόταν. Όμως, εμμείναμε σ’ αυτά. Όχι μόνο διότι χωρίς την επίλυσή τους, η όποια συμφωνία θα ήταν κενό γράμμα. Αλλά διότι έχουν τεράστια συμβολική αξία. Προφανώς ουδέποτε αμφισβήτησα το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού. Άλλωστε, δεν θα ήταν πειστικό. Στην ιθαγένεια, όμως, η πάγια ελληνική θέση, τουλάχιστον μέχρι πριν λίγες μέρες, ήταν ότι έπρεπε να περιγραφεί ως «πολίτες της τάδε χώρας», με το ισχυρό επιχείρημα ότι πρόκειται για πολυπολιτισμική χώρα και η ιθαγένεια οφείλει να εκφράζει όλες τις εθνοτικές ομάδες. Και στη γλώσσα ήμασταν ξεκάθαροι: χαρακτηρισμός που θα συνδέεται με τη νέα ονομασία του κράτους.
Η αλήθεια είναι μία. Αυτή την μάχη δεν την δίναμε για λόγους εντυπωσιασμού αλλά για λόγους ουσίας. Αυτή είναι η καρδιά του προβλήματος. Κι εσείς τη χαρίσατε έχοντας αποδεχτεί ακόμα και την ονομασία Ίλιντεν. Και όλα αυτά στην καλύτερη δυνατή συγκυρία.
Τα τελευταία 30 χρόνια, οι θέσεις των γειτόνων επί το πλείστον ήταν σταθερές. Διεκδικούσαν δύο πράγματα: μακεδονική ταυτότητα και μακεδονική γλώσσα. Ο λόγος, άλλωστε, είναι προφανής. Κατά τη διάρκεια της περιόδου του εθνικιστή Γκρουέφσκι κορυφώθηκε η λογική του σφετερισμού της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, του Μεγάλου Αλέξάνδρου και των άλλων συμβόλων. Αυτό εγκαταλείφθηκε πάραυτα με την εκλογή της νέας κυβέρνησης στα Σκόπια.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ είδε το τυρί και δεν είδε τη φάκα. Επαίρεται ότι με την προτεινόμενη συμφωνία δεν μπορεί πλέον κανείς να ισχυριστεί στα Σκόπια ότι είναι απόγονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κάτι που ήταν ανέκαθεν πασιφανές διότι κανείς στη διεθνή κοινότητα που έχει τελειώσει το Δημοτικό δεν αμφέβαλλε ποτέ ότι ο Αλέξανδρος μιλούσε ελληνικά. Αντίθετα, το ιδεολόγημα της Μακεδονίας του Ίλιντεν, το οποίο θα αποσταθεροποιούσε την περιοχή, η κυβέρνση το νομιμοποιεί με την παρούσα συμφωνία.
Ας κάνουμε λοιπόν την αντιπαραβολή. Εμείς τότε ενημέρωναμε το σύνολο της διεθνούς κοινότητας και τους εταίρους για τις ελληνικές θέσεις. Θα το πω για πρώτη φορά. Υπήρξαν δύσκολες συζητήσεις, έντονες. Προσωπικά στοχοποιήθηκα. Επιμείναμε, όμως. Με ξεροκεφαλιά, μπορεί να πει κανείς. Με αφοσίωση και πίστη, απαντώ εγώ, στο έθνος και στις δυνατότητές του.
Ναι, κ. Κοτζιά. Δεν είστε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος στον οποίο προσφέρονται αντιπαροχές. Εμείς αντέξαμε, όμως. Αντισταθήκαμε και κρατήσαμε ψηλά το κεφάλι. Άλλωστε, το οπλοστάσιό μας ήταν γεμάτο διότι είχαμε πετύχει έμπρακτα την ενότητα των πολιτικών δυνάμεων.
Και επιτρέψτε μου να το πω. Παρακολουθώ τον Υπουργό Εξωτερικών να περιφέρεται στα κανάλια και να απειλεί με δημοσιοποίηση απορρήτων εγγράφων.
Είναι η γνωστή στη γενιά μας λογική της Στάζι. Άλλωστε εσείς κύριε Κοτζιά, έχετε εμπειρία από τη συνεργασία σας με το αλήστου μνήμης καθεστώς Χόνεκερ.
Σας προκαλώ, λοιπόν, τώρα να τα καταθέσετε όλα στα πρακτικά της Βουλής. Όλα όμως! Και μια και κάνετε τον κόπο, ας καταθέσετε και τους φακέλους των δικών σας συνομιλιών κύριε Υπουργέ. Εκτός κι αν έχετε κάτι να κρύψετε.
Για να τελειώνουμε, λοιπόν, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Πανηγυρίζετε για μια κακή συμφωνία.Παρουσιάζετε τα εύκολα για δύσκολα. Ας μην γελιόμαστε. Αν εμείς είχαμε κάνει αυτές τις παραχωρήσεις, αυτές τις εκπτώσεις, θα είχαμε φτάσει σε συμφωνία πριν δέκα χρόνια. Και τζάμπα. Χωρίς να διχάσουμε τους Έλληνες, όπως κάνατε εσείς.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η ιστορία του Σκοπιανού έχει αναδείξει πολλές φορές τις παθογένειες του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Διαλέξτε, επιτέλους, αν όχι όλοι σας, έστω οι βουλευτές των ΑΝΕΛ. «Πολιτική πόρνη» του κ. Τσίπρα, όπως έλεγε ο κ. Καμμένος, ή ξεπούλημα της Μακεδονίας, όπως πάλι έλεγε ο ίδιος;
Υπερψηφίζω την πρόταση δυσπιστίας. Απαξ και υπογραφεί η συμφωνία παράγει έννομα αποτελέσματα και καμία κυβέρνηση δεν θα μπορεί αύριο ούτε να την αρνηθεί ούτε να μην την υποστηρίξει. Εχετε καιρό ακόμη αυτές τις βασικές και μεγάλες αδυναμίες της συμφωνίας να τις αλλάξετε.
Ειλικρινά πιστεύω ότι όσο ταχύτερα απελευθερωθεί η χώρα από σας, τόσο ταχύτερα και καλύτερα θα βρούμε το δρόμο για το αύριο. Βαθύτατα πιστεύω ότι μπορούμε να πετύχουμε μια καλύτερη συμφωνία και οφείλουμε να προσπαθήσουμε. Θα την κάνει η επόμενη κυβερνηση της ΝΔ αφού απαλλάξει τη χώρα από το καρκίνωμα της διχόνοιας και της δημαγωγίας.
Μπακογιάννη στη Βουλή για την πρόταση δυσπιστίας της Νέας Δημοκρατίας. (Σκοπιανό)
Στην κοινή συνεστίαση Ροταριανών Ομίλων «Αθηνών» , «Αθηνών - Λυκαβηττού και Νέας Σμύρνης» στην Αθήνα (12.6). Στη φωτογραφία στο προεδρείο από αριστερά, η κυρία Άγλα Δεμοίρου-Κίτσου, η κυρία Ελένη Δομάγερ, ο Διοικητής της 2470 Περιφέρειας Δ.Ρ. κ. Χρήστος Κίτσος, ο Πρόεδρος του Ροταριανού Ομίλου Αθηνών κ. Ιωάννης Δομάγερ, η Πρόεδρος του Ρ.Ο. Αθηνών Λυκαβηττού κυρία Μαρία Κορκολοπούλου, ο Πρόεδρος του Ρ.Ο. Νέας Σμύρνης κύριος Ιωάννης Τερζής και ο Γεν. Γραμματέας του Ρ.Ο. Αθηνών κύριος Ιωάννης Καμπάνης.
11.06.2018
Μπακογιάννη για το Μεσοπρόθεσμο 2018
01.06.2018
"Τα «έχωσε» για τη νησιωτική πολιτική η Ντόρα"
Την απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει τον μειωμένο ΦΠΑ στα νησιά κατέκρινε με αιχμηρό τρόπο η βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Ντόρα Μπακογιάννη, σε συνέδριο στη Ρόδο.
Στην αναπτυξιακή ημερίδα του Νοτίου Αιγαίου, η Ντόρα Μπακογιάννη τόνισε πως η Νέα Δημοκρατία σχεδιάζει μία ολοκληρωμένη νησιωτική πολιτική, που θα αντιμετωπίσει το σύνολο των προβλημάτων στα νησιά μας.
Στην εκδήλωση μίλησε και ο τομεάρχης Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, κάνοντας λόγο για μείωση των φορολογικών συντελεστών από τη Νέα Δημοκρατία αλλά και μεθόδου για την ενίσχυση των επενδύσεων, και άρα της ελληνικής εξωστρέφειας.
Σημειώνεται ότι οι επιχειρηματίες του τουρισμού εξέφρασαν τον ενθουσιασμό τους για αμφότερες τις πολιτικές τοποθετήσεις. Η προοπτική μίας κυβέρνησης που θα στηρίξει τις επενδύσεις και θα αποποινικοποιήσει το κέρδος φαίνεται ότι τους εξέπληξε ευχάριστα.
Έχουν άλλωστε μία τριετία να ακούσουν για ευκαιρίες και επενδυτικά κίνητρα.
04.06.2018 : 13:13
Η Ντόρα πίσω από την Ντόρα
«Η διασημότητα είναι μια μάσκα που τρώει το πρόσωπο», έχει πει ο Αμερικανός συγγραφέας Τζον Απντάικ. Εδώ και πάνω από 30 χρόνια η Ντόρα Μπακογιάννη είναι μια διάσημη πολιτικός. Ποιο είναι το πραγματικό της πρόσωπο και πόσο έχει «αντέξει» πίσω από τη «μάσκα» της πολιτικής διασημότητας; Κατά κάποιον τρόπο, αυτό ήταν το θέμα στη συνάντησή μας που έγινε στο γραφείο της, με τη διπλή θέα στον Παρθενώνα και στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, στις αρχές της οδού Διονυσίου Αρεοπαγίτου, στην Αθήνα. Η πρωτότοκη θυγατέρα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, η μεγαλύτερη αδελφή του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκου Μητσοτάκη, η πρώην υπουργός και παραλίγο αρχηγός του κόμματος είναι η γυναίκα βουλευτής που έχει περάσει ίσως τις δυσκολότερες δοκιμασίες και έχει καταγράψει τη μεγαλύτερη διαδρομή στην πολιτική μέχρι σήμερα. Από πού πηγάζει η αυτοπεποίθηση που πολλοί θαυμάζουν επάνω της ή η αλαζονεία που εξίσου πολλοί άλλοι επιμένουν να της προσάπτουν;
«Τρομακτικές ανασφάλειες»
«Και όμως, δεν έχω πίστη στον εαυτό μου», λέει ξεκινώντας να βγάζει αργά και σταθερά τη μάσκα, θέλοντας να δείξει ότι το πραγματικό της πρόσωπο είναι το ίδιο με αυτό που είχε από τότε που ήταν μικρό κορίτσι στην Αθήνα και στην Κρήτη. «Είναι μύθος ότι έχω μεγάλη αυτοπεποίθηση. Αντίθετα, είμαι μια γυναίκα με τρομακτικές ανασφάλειες και πάρα πολλά συμπλέγματα. Το βασικότερο σύμπλεγμά μου για πάρα πολλά χρόνια ήταν το ύψος μου. Τρομερό σύμπλεγμα. Κανένα αγόρι δεν δεχόταν να χορέψει μαζί μου. Ήμουν η πιο ψηλή και η πιο άχαρη στην τάξη. Η μαμά μου με έστειλε στο μπαλέτο. Αλλά οι δασκάλες με έβαζαν να χορεύω πίσω πίσω. Τελικώς βρέθηκα κοντά σε μια αποθήκη και έφυγα, γιατί χαλούσα τη σειρά. Η γιαγιά μου μου είχε πει ότι αποκλείεται να βρω άντρα ποτέ στη ζωή μου, γιατί τόσο ψηλή που είμαι, ποιος θα νοιαστεί να με πάρει; Και στο σχολείο οι βαθμοί μου έφταναν το πολύ στο 16-17. Τα εικοσάρια τα έβλεπα με τα κιάλια».
Το χαμόγελο ως «άμυνα»
Πώς συμβιβάζεται όμως αυτή η περιγραφή με τη δημόσια εικόνα της; «Όταν μπήκα στην πολιτική, η αυτοπεποίθηση έγινε κομμάτι της δημόσιας εικόνας μου, γιατί αυτό που δεν ήθελα με τίποτα ήταν να αποκαλύψω αυτούς τους φόβους κι αυτή την ανασφάλεια. Θεωρούσα ότι, αν οι άλλοι έπαιρναν χαμπάρι τις τεράστιες αδυναμίες μου, θα με πατούσαν κάτω. Κατόπιν τούτου, δεν έμαθε κανένας ποτέ ποιοι ήταν οι δικοί μου φόβοι. Κάποτε μου επιτέθηκαν επειδή χαμογελάω. Όμως το χαμόγελο είναι καθαρή μορφή άμυνας. Πέραν του ότι χαμογελάω από τη φύση μου, στις δύσκολες στιγμές το χαμόγελο είναι άμυνα, και θα έλεγα ότι είναι μια πολύ καλή άμυνα, αφού εκνευρίζει πολύ κόσμο...»
Περί «αλαζονείας»
Και η περίφημη αλαζονεία που πολλοί τής καταλογίζουν; «Η μομφή περί αλαζονείας εμφανίστηκε μετά τη δολοφονία (σ.σ. του συζύγου της και πατέρα των δύο παιδιών της, βουλευτή της ΝΔ Παύλου Μπακογιάννη, που δολοφονήθηκε από τη «17 Νοέμβρη» στις 26 Σεπτεμβρίου 1989). Η αιτία ήταν ότι, λόγω του μεγάλου θυμού που είχα μέσα μου, δεν έβλεπα μπροστά μου τους άλλους ανθρώπους, δεν έδινα σημασία, δεν με ενδιέφερε. Κι όλος αυτός ο κόσμος που με ήξερε τότε δικαίως εξέλαβε αυτή τη συμπεριφορά ως αλαζονεία. Βέβαια, οι πιο στενοί μου άνθρωποι ήξεραν. Αλλά όσοι βρίσκονταν πιο πέρα από τον στενό κύκλο εξέλαβαν τη συμπεριφορά μου –δικαίως πιστεύω– ως μια αρνητική, υπεροπτική συμπεριφορά. Και τώρα που το σκέφτομαι, όταν βλέπεις έναν άνθρωπο και δεν τον χαιρετάς, ο άλλος πώς θα αντιδράσει; Θα σκεφτεί ότι παριστάνεις τη σπουδαία. Όμως, αλαζονική δεν είμαι. Για πολλά μπορείς να με κατηγορήσεις, αλλά αλαζονική δεν είμαι. Γι’ αυτό, άλλωστε, τα πάω πολύ καλά με κόσμο που δεν ζει στο τρίγωνο του Κολωνακίου. Αλλά αν σου βγει το όνομα...» Και το «όνομα» σου βγαίνει εύκολα αν είσαι γυναίκα. «Εμένα δεν μου συγχώρησε κανείς το ότι είμαι γυναίκα. Αν σηκώσεις τον τόνο της φωνής σου, είσαι στρίγγλα, αλλά η ίδια συμπεριφορά από έναν άντρα είναι μαγκιά. Αν πετύχεις σε έναν τομέα, τότε είσαι υπέρμετρα φιλόδοξη, αλλά αν πετύχει ένας άντρας τις ίδιες επιδόσεις, τότε είναι δραστήριος και έξυπνος. Συμβαίνει παντού και όχι μόνο στην Ελλάδα. Αυτά που έχει τραβήξει η Χίλαρι είναι παρηγοριά για όλες μας. Έκανε λάθη; Δεν ξέρω πολιτικό που να μην έχει κάνει. Τα λάθη του Τραμπ ήταν πολύ περισσότερα, αλλά τα λάθη μιας γυναίκας μετράνε δέκα φορές».
Πορτρέτο της νεαρής Ντόρας Μπακογιάννη (1974).
Ανάμεσα στον θυμό και στον φόβο
Αλλά με ποια «τεχνική» σηκώνει το βάρος της δημόσιας εικόνας; Κάνει διαλογισμό; «Δεν κάνω διαλογισμό, αλλά, όταν έχω μπροστά μου μια δύσκολη μάχη, προσπαθώ να το σκεφτώ, να συζητήσω με τον εαυτό μου, να ηρεμήσω και να ισορροπήσω ανάμεσα στον θυμό και στον φόβο. Άλλωστε, έτσι ξεκίνησα στην πολιτική. Είχα πολύ μεγάλο θυμό, ανεξέλεγκτο θυμό μετά τη δολοφονία του Παύλου. Και, επίσης, είχα φόβο. Ήταν η πρώτη μεγάλη απώλεια της ζωής μου. Δεν μπορείς να διαχειριστείς εύκολα την απώλεια, δημιουργούνται μέσα σου πολλά συναισθήματα και κανένα από αυτά δεν είναι καλό». Η κυρία Μπακογιάννη διαχειρίστηκε την απώλεια με άμεση έξοδο στην πολιτική μάχη. «Έχεις δύο συναισθήματα. Από τη μια θέλεις να μείνεις μόνος σου σε μια γωνία και να κλείσεις τις πόρτες. Από την άλλη αισθάνεσαι οργή. Εγώ κλείστηκα στον εαυτό μου. Δεν μιλούσα σε κανέναν για όσα μου συνέβαιναν και ταυτόχρονα, με τη μεγάλη οργή που είχα, βγήκα στη μάχη. Δεν πήρα τον χρόνο που χρειαζόμουν για να πενθήσω κανονικά κι έτσι το πένθος μέσα μου παρέμεινε για πολύ περισσότερο χρόνο...»
Μεγαλώνοντας με τον Μητσοτάκη
Η Ντόρα Μπακογιάννη εργαζόταν κοντά στον πατέρα της ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 και συγκεκριμένα από το 1978, όταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης εντάχθηκε στη ΝΔ και ανέλαβε αρχικά υπουργός Συντονισμού και στη συνέχεια υπουργός Εξωτερικών στις κυβερνήσεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Γεωργίου Ράλλη. Το 1984, όταν ο Μητσοτάκης εκλέχθηκε πρόεδρος της ΝΔ, η Ντόρα ανέλαβε τη διεύθυνση του πολιτικού γραφείου του. «Και όμως, με φόβιζε η δημοσιότητα», λέει. «Εμάς δεν μας ήξερε κανείς το ’60. Μετά τη δικτατορία πήγαμε στο Παρίσι και στη Μεταπολίτευση συνεχίστηκε η ίδια κατάσταση. Να γνωρίζει ο κόσμος τον μπαμπά, αλλά όχι εμάς. Η υπερβολική έκθεση ήρθε μετά το 1989», εξηγεί. «Τη δεκαετία του ’60, όταν ήμασταν μικρά κορίτσια, προτού οι γονείς μου αποκτήσουν τον Κυριάκο, είχαμε την εικόνα ότι ο μπαμπάς μας έκανε μια περίεργη δουλειά που είχε σχέση με κόσμο. Αλλά και πάλι ήταν ένας άνθρωπος που γύριζε στο σπίτι στις 2 και έτρωγε πάντα με τα παιδιά και τη σύζυγό του. Η συζήτηση στο τραπέζι είχε άμεση σχέση μ’ εμάς, με το τι κάνουμε εμείς, δεν υπήρχε πολιτική συζήτηση στο σπίτι». Τα γεγονότα του Ιουλίου του 1965, όταν ο Μητσοτάκης κατηγορήθηκε για την ανατροπή του Γεωργίου Παπανδρέου, ασφαλώς τα θυμάται, αλλά όχι ως ένα θέμα που οι γονείς της συζητούσαν στο σπίτι μπροστά τους. «Θυμάμαι το καλοκαίρι του ’65, που μια φορά περπατούσα με τον μπαμπά μου στον δρόμο και ένας χοντρός κύριος του επιτέθηκε φραστικά. Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που ήθελα να είμαι αγόρι για να υπερασπιστώ τον μπαμπά μου».
Το «αγοροκόριτσο»
Η Ντόρα σε όλη την παιδική ηλικία της ήταν ένα απείθαρχο αγοροκόριτσο, κάτι που απασχολούσε πολύ τη μητέρα της, τη Μαρίκα Μητσοτάκη. «Η μαμά μου έκανε απεγνωσμένες προσπάθειες να με κάνει πιο κορίτσι, αλλά εμείς είχαμε πολλά ξαδέρφια αγόρια και ζούσαμε πολύ καιρό μαζί τους στην Κρήτη, στο πατρικό μας σπίτι. Με το που πατούσαμε το πόδι μας στα Χανιά, άρχιζε η ελευθερία. Διότι εκεί κουμάντο έκανε η γιαγιά και αυτό σήμαινε ότι δεν υπήρχε κανένα κουμάντο. Όταν ήμασταν στην Αθήνα, για να ησυχάσει λίγο από μένα και να με ξεφορτωθεί, μου έλεγε “πήγαινε στον μπαμπά σου”. Πήγαινα κι εγώ στη Βουλή. Έβαζα το πιγούνι στο μάρμαρο και κοιτούσα. Δεν καταλάβαινα τι έλεγαν, αλλά άκουγα. Ήμουν ευχαριστημένη απλώς επειδή ήμουν εκεί, γιατί ήθελα πάντα να είμαι κοντά στον μπαμπά μου».
Τα παιδιά μου κι εγώ
Ήταν η ίδια κοντά στα δικά της παιδιά όσο θα ήθελε; «Ήμουν κοντά στα παιδιά μου, αλλά, αν είχα το μυαλό που έχω σήμερα, θα είχα κάνει περισσότερα. Ήμουν 22 χρονών όταν έγινα πρώτη φορά μητέρα, δεν είχα συναίσθηση του πώς θα έπρεπε να φερθώ. Είχα διαβάσει, βέβαια, τα βιβλία της εποχής για τη σύγχρονη διαπαιδαγώγηση. Κι έτσι η Αλεξία μεγάλωσε στην αρχή με την αντίληψη ότι “το παιδί ρίχνει κάτω κάτι και ανακαλύπτει τη βαρύτητα”, ότι “το παιδί παίρνει τον κόκκινο μαρκαδόρο και βάφει τους άσπρους καναπέδες και με αυτόν τον τρόπο εκφράζει τη δημιουργικότητά του”. Μέχρι που πήρε πρωτοβουλία η μαμά μου, που τα έβλεπε όλα αυτά και είχε μεγάλες αντιρρήσεις, και ήρθε και μου είπε: “Παιδί μου, εσύ δεν θα μεγαλώσεις παιδιά, εσύ θα μεγαλώσεις εγκληματίες”. Σήμερα, με τα εγγόνια μου, είμαι πιο ισορροπημένη. Πάντως τα παιδιά μου κι εγώ είμαστε πολύ δεμένοι μεταξύ μας, γιατί μείναμε τρεις. Τότε δεθήκαμε πολύ. Όταν τσακώνομαι με τα παιδιά μου, μπορεί να αρρωστήσω πραγματικά για δύο μέρες, να έχω πονοκεφάλους και ιλίγγους. Πάντως, ναι, σήμερα έχω ενεργό παρουσία δίπλα σε όλα τα εγγόνια μου. Έχω μπει πολύ στη λογική της κόρης μου, που λέει: “Οι άνθρωποι θέλουν μνήμες, θετικές μνήμες για να μπορούν να είναι αύριο ισορροπημένοι”. Θεωρώ πολύ σημαντικό να δημιουργούμε θετικές μνήμες στα παιδιά. Και περνάω πολύ καλά μαζί τους. Όταν λείπουν καιρό, μου λείπουν».
Η Ντόρα Μπακογιάννη μεγάλωσε σε πολιτικό περιβάλλον, είχε πλήρη συνείδηση του πολιτικού παρελθόντος της οικογένειάς της. «Καθώς έμπαινα στην εφηβεία, έγινε η δικτατορία, κοπήκαμε από φίλους, από σχολεία, ήμασταν σε κατ’ οίκον κράτηση, είχαμε συνεχείς ανακρίσεις από τη χωροφυλακή, ρωτούσαν κι εμένα, και τη μικρότερη αδελφή μου. Όλα αυτά σου δημιουργούν από παιδί μια αίσθηση ότι “πρέπει να παλέψεις”. Και στο Παρίσι, όταν πήγαμε το 1968, αυτή ήταν η ατμόσφαιρα: “Πρέπει να ρίξουμε τη χούντα”».
Με τον σύζυγό της Ισίδωρο Κούβελο συμπληρώνουν φέτος 20 χρόνια γάμου.
Η φωτιά στο Παρίσι
Ήταν η εποχή που το καθεστώς της 21ης Απριλίου έβαζε επιλεκτικά φωτιές σε σπίτια ή σε χώρους συνδεδεμένους με Έλληνες εχθρούς της χούντας. «Είχε ανακαλύψει αυτόν τον τρόπο για να κάνει τη ζωή μας δύσκολη. Ένα βράδυ, πήγαμε με τον πατέρα μου και τη μητέρα μου σε ένα μαγαζί στο Παρίσι, όπου ο Μίκης Θεοδωράκης θα παρουσίαζε τα “Λιανοτράγουδα”. Ήταν εκεί ο Καραμανλής, η Μελίνα και ο Ντασσέν, ο Πλωρίτης, ο Σεβαστίκογλου, η Άλκη Ζέη. Κάθε εξόριστος του Παρισιού ήταν εκεί. Μόλις τελείωσαν τα “Λιανοτράγουδα”, λέει ο Καραμανλής επιτακτικά: “Να πείτε τώρα το “Θα ’ρθει άσπρη μέρα και για μας”. Και φυσικά το είπαν οι άνθρωποι, μπορούσαν να πουν όχι στον Καραμανλή; Μόλις φύγαμε, κάψανε το μαγαζί οι πράκτορες της χούντας που μας παρακολουθούσαν. Η δεύτερη πυρκαγιά ήταν αυτή που βάλανε στο σπίτι μας στο Παρίσι. Είχαμε ενώσει δύο διαμερίσματα, δύο δυάρια, και ο Κυριάκος, που ήταν μωρό, κοιμόταν σε ένα δωμάτιο στο μέσα δυάρι. Οι γονείς μου είχαν πάει επίσκεψη στο σπίτι της Αμαλίας Μεγαπάνου, που μόλις είχαν χωρίσει με τον Καραμανλή. Εμείς τα κορίτσια βλέπαμε μια ταινία του Χίτσκοκ στο καθιστικό κι εγώ, τρία λεπτά προτού τελειώσει η ταινία, χωρίς κανέναν λόγο, λέω στις αδελφές μου ότι βαριέμαι και σηκώνομαι να πάω στο δωμάτιό μου. Μόλις ανοίγω την πόρτα στον διάδρομο που ένωνε τα δύο δυάρια, ξεχύνεται ο καπνός παντού. Βουτάω αμέσως τον Κυριάκο και τα διαβατήρια από ένα συρτάρι. Πρώτα να σώσω το μωρό, αλλά και τα διαβατήρια, που εκείνα τα χρόνια ήταν πολύτιμα και δυσεύρετα. Επειδή όμως ανοίξαμε την πόρτα, μπήκε αέρας και αμέσως φούντωσε η φωτιά. Κι αυτό είναι ένα άλλο πρόβλημα που έχω από τότε. Δεν μπορώ τις φωτιές. Δεν μου αρέσει να βλέπω φωτιές. Έφτασαν έξι πυροσβεστικά. Κάποια στιγμή επέστρεψαν οι γονείς μου. Μας βρήκαν έξω από το φλεγόμενο σπίτι χωρίς το μωρό. Το είχα δώσει σε μια γειτόνισσα για να μην αγριευτεί με τη φωτιά. Η μητέρα μου έπαθε υστερία, γιατί προς στιγμήν νόμιζε ότι δεν είχαμε καταφέρει να το σώσουμε».
Η γνωριμία με τον Παύλο
Τον Παύλο Μπακογιάννη η Ντόρα τον γνώρισε στο Παρίσι, έφηβη, στα πρώτα χρόνια της δικτατορίας. Η πρώτη συνάντηση δεν πήγε πολύ καλά. «Ήταν δημοσιογράφος, επικεφαλής στο ελληνικό τμήμα της Deutsche Welle, και ήρθε στο Παρίσι να δει τον μπαμπά μου. Εκείνη την ώρα ο Μητσοτάκης δεν ήταν στο σπίτι και ο Παύλος έπιασε κουβέντα μαζί μου. Μεταξύ σοβαρού και αστείου μού πέταξε κάτι για την Αποστασία, για να δει πώς θα αντιδράσω. Φυσικά του απάντησα: “Ποιος είσαι εσύ που ήρθες μέσα στο σπίτι μας για να μου βρίσεις τον μπαμπά μου;”. Ο Μπακογιάννης κατάλαβε ότι τσιμπάω και συνέχισε την πλάκα, αν και όσα μου έλεγε δεν ήταν όλα πλάκα. Τέλος πάντων, μετά έπιασα τον μπαμπά μου και τον συμβούλευσα ότι πρέπει να αποφεύγει τον Παύλο...» Κουνάει το κεφάλι και χαμογελάει. «Κατάλαβες; Αυτή ήμουν. Τα ήξερα όλα. Έδινα συμβουλές από μικρή».
Μετά τη δικτατορία, ο Κυριάκος, όπως έχει πει και ο ίδιος, περνούσε πολύ καιρό στο σπίτι της Ντόρας. «Ο Παύλος τού είχε παθολογική αδυναμία. Θυμάμαι ότι, μόλις μεγάλωσε, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ο Παύλος τού άφηνε χαρτζιλίκι κι ο Κυριάκος, πάντα προσεκτικός και τυπικός σε όλα του, του έφερνε τα ρέστα όταν επέστρεφε από τη βόλτα με τους φίλους του. Αυτό έκανε έξαλλο τον Παύλο. “Κράτα τα, ρε, θα σου χρειαστούν αύριο”, του φώναζε γελώντας». Σήμερα, το «μωρό» του 1968 και ο έφηβος του 1982 είναι αρχηγός της ΝΔ. «Είναι προετοιμασμένος για τις δυσκολίες», λέει η Ντόρα. «Αυτά τα δύο χρόνια “γέμισε”, όπως λέμε, το κοστούμι του προέδρου».
Σε μεγάλο βαθμό, η Ντόρα Μπακογιάννη που γνώρισε η κοινή γνώμη δεν υπήρχε πριν από το 1989. «Ήμουν ένας πολύ κακομαθημένος άνθρωπος, περιτριγυρισμένος από αγάπη σε όλη μου τη ζωή. Ο Παύλος, λόγω και της διαφοράς ηλικίας που είχαμε, με πρόσεχε πολύ. Όταν “έφυγε” βρέθηκα στα βαθιά νερά, αλλά από την άλλη στάθηκα στα πόδια μου...»
Αντίσταση στο Μόναχο
Κάνουμε μια βουτιά στον χρόνο και επιστρέφουμε στον Απρίλιο του 1973. «Ο Καραμανλής θέλει να κάνει δηλώσεις στην Ελλάδα και το συζητάει με τον πατέρα μου. Πώς όμως θα φτάσουν οι δηλώσεις στην Ελλάδα; Αποφασίζουμε να μεταφέρω εγώ τις σελίδες με τις δηλώσεις στη Γερμανία, στον Μπακογιάννη, παρότι δεν είχα ξεχάσει αυτά που μου είχε πει. Ταυτόχρονα, η αδελφή μου η Αλεξάνδρα μετέφερε τις ίδιες σελίδες στον Τάκη Λαμπρία στο Λονδίνο. Στη Γερμανία, λόγω της τρομοκρατικής οργάνωσης Μπάαντεν Μάινχοφ, τα μέτρα ασφαλείας στα αεροδρόμια ήταν πολύ αυστηρά. Εμφανίστηκα στο αεροδρόμιο του Μονάχου με τζιν, με μαλλί έξαλλο, με πουκάμισο δεμένο, με ταγάρι και χωρίς βαλίτσα. Με το που με βλέπουν οι Γερμανοί αστυνομικοί, μου λένε “πού είναι το μπαγκάζ;” και εγώ τους απαντώ αναιδώς ότι “δεν έχω μπαγκάζ γιατί ήρθα μόνο για να δω το αεροδρόμιο και θα γυρίσω με το επόμενο αεροπλάνο”. Με περνάνε αμέσως ακτινογραφία. Φτάνουμε στα έγγραφα, στις δηλώσεις Καραμανλή. Μου είχε πει ο Μπακογιάννης τηλεφωνικά ότι με βάση το γερμανικό σύνταγμα δεν μπορούν να κατασχέσουν ή ακόμα και να διαβάσουν κείμενο. Καθώς λοιπόν ήμουν δασκαλεμένη, τους τα πήρα από τα χέρια. “Αυτά δεν θα τα διαβάσετε”. Και πράγματι, δεν τα κράτησαν. Βγαίνω έξω και τα δίνω στον Βάσο Μαθιόπουλο, που ήταν συνεννοημένος με τον Μπακογιάννη. Και ξαναμπήκα για να επιστρέψω στο Παρίσι με την επόμενη πτήση. Θυμάμαι είχε μια θύελλα τρομερή. Ο Καραμανλής τηλεφωνούσε συνέχεια στον πατέρα μου και ρωτούσε “έφτασε το παιδί;”. Αυτή ήταν η μοναδική αντιστασιακή μου πράξη. Οι δηλώσεις του Καραμανλή ήταν μεγάλο πλήγμα για τη χούντα». Αν ανατρέξει κανείς σήμερα στην ιστορία της περιόδου, θα διαβάσει ότι στις 23 Απριλίου 1973 κυκλοφόρησε η «Βραδυνή» και η «Θεσσαλονίκη» με τις δηλώσεις Καραμανλή με τις οποίες κατηγορούσε τους δικτάτορες για εμπαιγμό εις βάρος του ελληνικού λαού και τους καλούσε να παραχωρήσουν τη θέση τους σε μια έμπειρη κυβέρνηση, η οποία θα οδηγούσε τη χώρα σε εκλογές. Οι υπεύθυνοι των εφημερίδων είχαν ξεγελάσει τη λογοκρισία, αφού, μόλις πήραν την έγκριση για την πρώτη σελίδα, την άλλαξαν μυστικά για να ενσωματώσουν τις δηλώσεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Το τηλέφωνο από τον Μακάριο
Λίγο καιρό μετά, η Ντόρα μετακόμισε στο Μόναχο για σπουδές και ξεκίνησε η σχέση της με τον Παύλο Μπακογιάννη. Θυμάται ένα περιστατικό που συνέβη το καλοκαίρι του 1974, κατά την εισβολή στην Κύπρο. «Ο Παύλος κι εγώ ήμασταν σίγουροι ότι ο Μακάριος πέθανε. Πέφτουμε για ύπνο τη νύχτα, αλλά μας ξυπνάει ένα τηλεφώνημα. Σηκώνω το ακουστικό και ακούω μια φωνή σε μια γραμμή με παράσιτα και θορύβους: “Τον Μπακογιάννη”. “Ποιος είναι;”. “Ο Μακάριος”. Και τότε εγώ, που φυσικά τα ξέρω όλα, λέω το αμίμητο: “Ο Μακάριος πέθανε”. Η φωνή επιμένει: “Εγώ είμαι ο Μακάριος. Δώσε μου τον Μπακογιάννη”. Γυρίζω και λέω του Παύλου: “Παύλο, υπάρχει ένας άνθρωπος εδώ που λέει ότι είναι ο Μακάριος. Δεν του μιλάς;”. Παίρνει ο Παύλος το ακουστικό και του λέει: “Ο Μακάριος δεν ζει”. Και τότε η φωνή λέει το εξής: “Εγώ δεν σου έστειλα ένα μήνυμα με τον Ανδρέα τον Χριστοφίδη μέσα σε μια οδοντόπαστα πριν από ενάμιση μήνα;”. “Ναι”, απαντά ο Παύλος. “Ποιος το ξέρει αυτό; Το ξέρει ο Ανδρέας Χριστοφίδης κι εσύ. Βγες και πες ότι ζω”. Και έτσι ο Παύλος βγήκε στο ραδιόφωνο και είπε ότι ο Μακάριος ζει».
Το μικρόβιο της πολιτικής
Γιατί να είναι κανείς στην πολιτική, όταν γνωρίζει εκ των προτέρων ότι θα παρεξηγηθεί, θα χτυπηθεί και ποτέ δεν θα αναγνωριστεί; «Υπάρχουν ένα εκατομμύριο λόγοι να μην είσαι στην πολιτική και μάλλον όλοι είναι σωστοί. Έχει όμως κάτι η πολιτική που δεν μπορείς να το βρεις αλλού. Αυτή η απίστευτη ικανοποίηση ότι έχεις τη δυνατότητα να αλλάξεις ένα λιθαράκι στα πράγματα και στις ζωές των άλλων. Δεν είναι αλήθεια ότι δεν μπορείς. Μπορείς. Η Ευρυτανία σήμερα δεν είναι ίδια με την Ευρυτανία του 1989. Περνούσα τα ποτάμια περπατώντας επάνω σε ένα ξύλο κι εκεί τώρα υπάρχουν γέφυρες. Είχε τέσσερις γιατρούς η Ευρυτανία και τώρα έχει τριάντα έξι, ενώ είχε φτάσει να έχει σαράντα οκτώ. Το 1992, όταν ήμουν υπουργός Πολιτισμού, διεκδικούσα ένα οικονομικό πακέτο από τον επίτροπο Πινέιρο για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας. Δεν μπορούσε όμως να καταλάβει τι ήταν αυτό το έργο. Τον ανέβασα στην Ακρόπολη νωρίς το βράδυ. Είχα συνεννοηθεί με τους φίλους μου στη ΔΕΗ, οι οποίοι την ώρα που τους είπα κατέβασαν για λίγο τον διακόπτη σε όλη την περιοχή, εκτός από τους δρόμους της ενοποίησης. Κι έτσι του έδειξα την ενοποίηση φωτισμένη. Και τότε μου λέει: “Νow I got it” (“τώρα το κατάλαβα”). “Ωραία”, του απαντώ. “Τώρα που το κατάλαβες, δώσε μου 3 δισ. δραχμές”. Αυτό ήταν το αρχικό κεφάλαιο, έτσι ξεκινήσαμε».
Το πάθημα του 2009
Το 2009 η Ντόρα Μπακογιάννη πίστευε ότι είχε τις περισσότερες πιθανότητες να διαδεχθεί τον Κώστα Καραμανλή στην ηγεσία της ΝΔ. Έχασε στην εσωκομματική αναμέτρηση από τον Αντώνη Σαμαρά. Η εξέλιξη αυτή της στοίχισε. Όμως, προχώρησε. «Τη βλακεία να πιστεύω ότι οι άνθρωποι είναι αναντικατάστατοι την έχω ξεπεράσει», λέει. Καταλογίζει όμως στη Νέα Δημοκρατία του Σαμαρά ότι δεν ψήφισε το πρώτο μνημόνιο το 2010. Ήταν η μοναδική βουλευτής της ΝΔ που ψήφισε ενάντια στη γραμμή του κόμματος, με αποτέλεσμα τη διαγραφή της. «Το ότι η ΝΔ δεν ψήφισε το μνημόνιο είναι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που έχουν γίνει. Εγώ ψήφισα υπέρ, γιατί ήμουν βαθύτατα πεπεισμένη ότι ήταν το πρέπον και το επιβαλλόμενο. Αν τα δύο μεγάλα κόμματα είχαν προχωρήσει από κοινού στην εφαρμογή του μνημονίου χωρίς δικαιολογίες, περιστροφές και δισταγμούς, η Ελλάδα θα είχε βγει από την κρίση μέσα σε τέσσερα χρόνια πανηγυρικά και με το κεφάλι ψηλά. Και το πολιτικό σύστημα θα είχε μείνει όρθιο, δεν θα είχε υποστεί αυτή τη φθορά από το κύμα του λαϊκισμού. Στη συζήτηση που γινόταν ήμουν σαφώς υπέρ της ψήφισης από 180 βουλευτές. Υπάρχουν στιγμές που πρέπει να κάνεις υπέρβαση και η πραγματική υπέρβαση είναι η υπέρβαση του εαυτού σου, όχι η υπέρβαση του άλλου. Εγώ έκανα αυτή την υπέρβαση γιατί θέλω να κοιτάζω τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου στα μάτια. Γιατί με εκφράζει αυτό που έλεγε ο Καζαντζάκης στην “Ασκητική”: “Να πιστεύεις ότι μόνος σου έχεις την ευθύνη να σώσεις τον κόσμο, σαν ο κόσμος να εξαρτάται από σένα”».
«Δεν κάνω κανένα σχέδιο»
Από το σχεδόν μυθιστορηματικό χθες η συζήτηση επιστρέφει στο σήμερα. Φέτος, η κυρία Μπακογιάννη κλείνει 20 χρόνια γάμου με τον Ισίδωρο Κούβελο. «Παντρευτήκαμε σε μια φάση που ήμασταν και οι δύο ώριμοι, γνωρίζαμε ο ένας τον άλλον κι αν κάνω απολογισμό θα πω ότι είναι θετικός. Χωρίς να έχουμε κοινά παιδιά, μεγαλώσαμε πολλά παιδιά και ζούμε μαζί με πολλά παιδιά σαν να είναι κάτι αυτονόητο. Θα σου πω και κάτι ακόμα. Θέλω να ερωτεύομαι. Δεν μπορώ αν δεν ερωτεύομαι». Γελάει δυνατά όταν τη ρωτώ αν έπαιρνε εκείνη την πρωτοβουλία στις σχέσεις της με τους άντρες. «Μα για ποια πρωτοβουλία μιλάς; Εγώ είμαι της παλιάς σχολής». Τότε πώς αισθανόσασταν την απόρριψη αν δεν παίρνατε εσείς την πρωτοβουλία, τη ρωτώ. «Απόρριψη για εμένα ήταν το να μην παίρνει την πρωτοβουλία κάποιος που ήθελα να την πάρει. Είμαι ανένδοτη σε αυτό. Εάν έβλεπα έναν άντρα ο οποίος χρειαζόταν να πάρω εγώ την πρωτοβουλία, αυτομάτως δεν θα μου έκανε. Είναι πολύ απλό. Οπότε δεν έχω πάρει ποτέ την πρωτοβουλία, γιατί αυτοί που χρειάζονταν να έρθει η πρωτοβουλία από εμένα αυτομάτως κόβονταν».
Αλήθεια, ποια είναι τα δικά της σχέδια για το μέλλον; «Δεν κάνω κανένα σχέδιο. Απλώς με ενδιαφέρει πολύ να φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ. Η ζημιά που έχει γίνει είναι πολύ μεγάλη. Με ενοχλεί πολύ ο ευτελισμός της δημοκρατίας που βλέπουμε καθημερινά». Ένα θέμα δημοκρατίας είναι και ο νόμος για την αναδοχή παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια. Η ίδια ήταν μία από τους ελάχιστους βουλευτές της ΝΔ που τον υπερψήφισαν. «Παλαιότερα ήμουν υπέρ του συμφώνου συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών, αλλά κατά της αναδοχής. Πίστευα ότι τα παιδιά πρέπει να μεγαλώνουν με βάση το κλασικό οικογενειακό πρότυπο. Σήμερα όμως έχω καταλήξει ότι αυτό που μετράει πιο πολύ στην ανατροφή ενός παιδιού είναι η αγάπη που θα εισπράξει. Αν εισπράξει αγάπη, τότε θα ξεπεράσει οποιοδήποτε πρόβλημα ενδεχομένως προκύψει. Βέβαια τα λέω αυτά στη ΝΔ και είμαι πάλι μια θλιβερή μειοψηφία...» Μειοψηφία ή όχι, υπάρχουν δημοσκοπήσεις που την κατατάσσουν στην κορυφή της δημοτικότητας. Ίσως γιατί η κοινή γνώμη αντιλαμβάνεται ότι μπορεί σε πολλά να μη συμφωνεί με την Ντόρα, αλλά πίσω από τη μάσκα της πολιτικής διασημότητας υπάρχει μια γνήσια προσωπικότητα. ■
- Dora Bakoyannis - Ντόρα Μπακογιάννη 03.06.2018
Σήμερα στο ένθετο Κ της εφημερίδας « Η Καθημερινή» μια διαφορετική προσωπική συνέντευξη «Η Ντόρα πίσω από την Ντόρα».Ntora Bakoyianni
"Ο κ. Τσίπρας ανακυκλώνει λάσπη και διχάζει την κοινωνία"
Παρασκευή, 25 Μαΐ 2018Συνέντευξη στην εφημερίδα Φιλελεύθερος, στη δημοσιογράφο, Κ. Γαλανού1. Η χώρα πορεύεται μέσα σε ένα κλίμα μεγάλης πολιτικής οξύτητας, κοινωνικής αποθράσυνσης, γενικευμένης ανοχής στην βία και την ανομία και οι εκλογές, που θεωρούνται από πολλούς ως βαλβίδα εκτόνωσης, μοιάζουν να είναι μακριά. Οι ευθύνες είναι μάλλον προφανείς αλλά το μείζον είναι αν μπορεί και πως να αναστραφεί αυτή η κατάσταση;Την μπαγκέτα της ορχήστρας την κρατάει πάντα ο πρωθυπουργός. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι αυτή η οξύτητα και η τοξικότητα δεν μπορεί εύκολα να ξεριζωθεί. Ο επόμενος πρωθυπουργός, που θα έχει διαφορετική λογική και δεν θα επενδύει στο διχασμό, και τη συντήρηση ενός τοξικού κλίματος θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια για να μπορέσει να αναστρέψει την κατάσταση. Δεν σας κρύβω ότι μου έκανε μεγάλη εντύπωση η επίθεση του κ. Τσίπρα στην ΝΔ μετά το συμβάν με τον Γιάννη Μπουτάρη. Παρά το ότι έχω υπάρξει θύμα τρομοκρατίας, δεν παρασύρθηκα ποτέ να χαρακτηρίσω ένα πολιτικό χώρο ως υπεύθυνο για τέτοιου είδους δράση. Δεν σας κρύβω ότι με τρόμαξε το θράσος του κυρίου Τσίπρα σε αυτή την υπόθεση. ‘Η δεν έχει συναίσθηση του βάρους των λόγων του ή δεν έχει ίχνος αισθήματος ευθύνης για τον διχασμό τον οποίο προκαλεί.2. Ο διχαστικός και εμπρηστικός λόγος είναι απλώς στο πολιτικό dna του Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ ή εξυπηρετεί έναν πιο πολύπλοκο πολιτικό σχεδιασμό;Ο κύριος Τσίπρας κάνει μια απεγνωσμένη προσπάθεια συσπείρωσης του χώρου του. Δεν έχει πειστικό αφήγημα και αφού διέψευσε όλες τις προσδοκίες των πολιτών, διχάζει την ελληνική κοινωνία και ανακυκλώνει τη λάσπη προσπαθώντας να εγκλωβίσει ψηφοφόρους. Η φράση του «ή τους τελειώνουμε η μας τελειώνουν» που ακούστηκε στην προεκλογική περίοδο του 2015 ήταν το πρώτο εξαιρετικά ανησυχητικό δείγμα αυτής της λογικής. Μια λογική η οποία τελικώς κυριάρχησε τα τελευταία τριάμισι χρόνια και βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με τη δημοκρατία. Η περίφημη μεταπολίτευση κ. Γαλανού έχει κατηγορηθεί για πολλά, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είχε ως μεγάλο κεκτημένο την εμπέδωση και το σεβασμό της δημοκρατίας, κάτι που σήμερα ευθέως αμφισβητείται από τους ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ.3. Την επομένη ημέρα της επίθεσης του Ρουβίκωνα στο ΣτΕ ο Νίκος Παρασκευόπουλος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρ. Υπουργός Δικαιοσύνης εκτίμησε ότι το «χειρότερο που κάνει ο Ρουβίκωνας είναι ότι μετατρέπει σε «αστυνομοκρατούμενη» τη χώρα; Αυτό τελικά κάνει ο Ρουβίκωνας;Ξέρετε δεν είναι το μοναδικό θέμα για το οποίο έχω εντελώς διαφορετική άποψη από αυτή του κ. Παρασκευόπουλου. Η ανεξέλεγκτη δράση του Ρουβίκωνα δημιουργεί ένα αίσθημα ανασφάλειας στους πολίτες αλλά και ατιμωρησίας. Σε κάθε περίπτωση το ότι οι εκπρόσωποι του Ρουβίκωνα απειλούν ευθέως τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και δεν «ανοίγει μύτη» είναι εξαιρετικά ανησυχητικό δείγμα για τη δημοκρατία και την ασφάλεια στη χώρα μας.4. Στη Ν.Υόρκη βρίσκεται σε εξέλιξη νέος γύρος επαφών για το Σκοπιανό υπό τον Νίμιτς. Η πρόταση για «Μακεδονία του Ιλιντεν» ήταν πυροτέχνημα ή παγίδα στην οποία έπεσε λόγω άγνοιας ο πρωθυπουργός;Όταν άκουσα για πρώτη φορά το ενδεχόμενο να συζητούν σοβαρά την ονομασία «Μακεδονία του Ιλιντεν» σας ομολογώ ότι δεν το πίστευα. Έκανα μάλιστα δημόσια δήλωση ότι αποκλείεται αυτό να έχει βάση αληθείας. Δυστυχώς η ελληνική κυβέρνηση μπήκε στη συζήτηση για μια τέτοια ονομασία η οποία αποτελεί την επιτομή του αλυτρωτισμού. Το 2008 το μεγαλύτερο επιχείρημα της κυβέρνησης Καραμανλή, προκειμένου να ενισχύσουμε τη θέση μας στο Βουκουρέστι ήταν ένας χάρτης της «Μεγάλης Μακεδονίας» με το Γκρουέφσκι μπροστά κατά την διάρκεια μιας εκδήλωσης του Ιλιντεν. Με τρομάζει η επιπολαιότητα με την οποία η ελληνική κυβέρνηση χειρίζεται ευαίσθητα εθνικά θέματα.5. Στην πολιτική αγορά διακινείται ότι αν ο Τσίπρας φέρει λύση στο Σκοπιανό θα καταφέρει και με τις ψήφους κάποιων απο τη ΝΔ να την περάσει στη Βουλή και αυτό θα οδηγήσει σε διάσπαση τη ΝΔ; Πόσο πιθανό είναι ένα τέτοιο σενάριο;Ακούστε, η επιλογή του κ. Τσίπρα να χειριστεί ένα εθνικό θέμα που αγγίζει την ψυχή των Ελλήνων με στόχο να δημιουργήσει πρόβλημα στην αντιπολίτευση έχει ως αποτέλεσμα η χώρα να πηγαίνει σε αυτή τη διαπραγμάτευση χωρίς εθνικό μέτωπο, χωρίς εθνική γραμμή. Αυτό είναι και το τεράστιο λάθος τους. Σε κάθε περίπτωση το σενάριο στο οποίο αναφέρεστε είναι παντελώς απίθανο.6. Η ΝΔ στις δημοσκοπήσεις προηγείται σταθερά και σε κάποιες αγγίζει ποσοστά αυτοδυναμίας. Τι πρέπει να προσέξετε στο δρόμο προς τις κάλπες αν μάλιστα ισχύσει η «πρόβλεψη» Βενιζέλου ότι η πορεία δεν θα είναι ευθύγραμμη;Η Νέα Δημοκρατία και ο Κυριάκος Μητσοτάκης κάνει μια μεγάλη προσπάθεια με σοβαρότητα και αξιοπιστία να κερδίσει τη θετική ψήφο. Απευθύνεται σε όλους τους πολίτες και σε αυτούς που πίστεψαν στον κ. Τσίπρα και σήμερα είναι απογοητευμένοι και δεν ελπίζουν και χωρίς μεγαλοστομίες και ανεδαφικές υποσχέσεις τους πείθει κάθε μέρα και περισσότερο ότι υπάρχει ελπίδα, υπάρχει προοπτική και ότι όλοι μαζί μπορούμε καλύτερα. Η μεγάλη κοινωνική συμμαχία που απαιτείται για να βγει η χώρα από το τέλμα είναι το μεγάλο στοίχημα του Κυριάκου Μητσοτάκη.7. Τι περιθώρια υπάρχουν για τη ΝΔ να διορθώσει ως κυβέρνηση όσα θα έχει συμφωνήσει η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ -ΑΝΕΛ με τους δανειστές στο λεγόμενο «μεταμνημονιακό σχέδιο»;Δεν υπάρχουν μαγικά ραβδιά και δεν υπάρχουν και κουμπιά τα οποία θα πατήσουμε και αυτομάτως θα αλλάξουν τα πράγματα. Θα προχωρήσουμε σε μια σειρά σοβαρών μεταρρυθμίσεων και κινήτρων και σε άμεση μείωση της φορολογίας επιχειρήσεων και προσώπων, έτσι ώστε να μπει μπροστά η μηχανή της οικονομίας και ταυτόχρονα να αποδείξουμε στους εταίρους μας ότι η σοβαρότητα και η αξιοπιστία επανήλθαν στην χώρα.8. Σε λίγες μέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από τον θάνατο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Ποια θεωρείτε ως την σημαντικότερη πολιτική παρακαταθήκη του, που να αντανακλά στα όσα συμβαίνουν σήμερα;Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έχει κατηγορηθεί για πολλά στην μακριά ζωή του. Ένα πράγμα του αναγνώρισαν όλοι. Ότι ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος ποτέ δεν δίστασε να πει την αλήθεια στον ελληνικό λαό, έστω και εάν δικαιώθηκε 30 χρόνια μετά, ένας άνθρωπος ο οποίος έδωσε μάχη για τα πιστεύω του. Δεν κορόιδεψε ποτέ κανέναν, και είχε την μεγάλη διορατικότητα να βλέπει 20, 30 και 40 χρονιά μπροστά. Ξέρετε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε πίστη στον ελληνικό λαό και τις δυνατότητές του, χωρίς να υποτιμά τα λάθη του. Πάντα δήλωνε ότι «αυτή η χώρα όσο γρήγορα γκρεμίζεται τόσο γρήγορα ξανασηκώνεται». Ποτέ δεν αντιμετώπισε την Ελλάδα σαν «Ψωροκώσταινα».
Το «αναπτυξιακό» σχέδιο της κυβέρνησης δεν έχει ίχνος αναπτυξιακής λογικής και προγραμματισμούΤρίτη, 22 Μαΐ 2018Δήλωση για το αναπτυξιακό σχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνησηΗ Τομεάρχης Οικονομίας και Ανάπτυξης της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Α΄ Αθηνών, κυρία Ντόρα Μπακογιάννη, έκανε την ακόλουθη δήλωση:«Η Κυβέρνηση κατάφερε για ακόμη μια φορά να κακοποιήσει και τον όρο “ανάπτυξη” και τον όρο “πρόγραμμα”.Μας παρουσίασε ένα σχέδιο που δεν έχει ίχνος αναπτυξιακής λογικής και προγραμματισμού.Αν χρειάστηκε τρία χρόνια για να το καταρτίσει, το μόνο που πέτυχε είναι να αποδείξει περίτρανα ότι η περίφημη διαβούλευση ήταν απλά άλλο ένα επικοινωνιακό τέχνασμα.Η Νέα Δημοκρατία έχει όραμα και ολοκληρωμένη αναπτυξιακή στρατηγική, την οποία θα υλοποιήσει αύριο από θέση ευθύνης.Για να βγάλουμε την Κυβέρνηση από τη δύσκολη θέση, τη διαβεβαιώνουμε για ένα πράγμα: δεν θα προλάβει να εφαρμόσει τίποτε από το δήθεν σχέδιο που παρουσίασε στον ελληνικό λαό».
"Η δημογραφική κατάρρευση της Ελλάδας"Δευτέρα, 14 Μαΐ 2018Ομιλία σε εκδήλωση του τομέα Ισότητας Φύλων της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας με θέμα: «Η δημογραφική κατάρρευση της Ελλάδας».Η Ντόρα Μπακογιάννη τόνισε ότι οι προτεραιότητες της ΝΔ είναι: «πρώτον, επαναπροσδιορισμός των κοινωνικών προτεραιοτήτων. Χρειάζεται να δώσουμε έμφαση στην ανάδειξη της οικογένειας ως μοντέλου ευζωίας. Να αναδείξουμε τη συμβολή της νέας οικογένειας στην κοινωνική ευημερία. Δεύτερον, οικονομικά και φορολογικά κίνητρα. Για μας, αποτελεί δέσμευση η εξασφάλιση της πρόσβασης σε παιδικούς σταθμούς για όλα τα παιδιά. Ταυτόχρονα, θέλουμε την κατασκευή περισσότερων σταθμών, μέσω σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Επίσης, για μας αποτελούν δέσμευση τα φορολογικά κίνητρα, όπως 1.000 ευρώ αφορολόγητο για το πρώτο παιδί, 2.000 ευρώ για το δεύτερο και επιπλέον 1.000 ευρώ για κάθε επόμενο. Ταυτόχρονα, σχεδιάζουμε την παροχή στήριξης στις μονογονεϊκές οικογένειες. Τρίτον, στόχευση στην πολιτική του τρίτου παιδιού. Χωρίς αμφιβολία, δημογραφική ανάσα θα πάρουμε, μόνον αν αυξηθούν οι τρίτεκνοι. Και, τέταρτον, διευκόλυνση της εργασίας για τους νέους γονείς. Εδώ μελετούμε το γαλλικό μοντέλο, καθώς η Γαλλία αποτελεί τον πρωταθλητή γεννήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι Γαλλίδες μητέρες μπορούν να αυξήσουν την άδεια μητρότητας, εφόσον μπορούν να εργαστούν από απόσταση, αξιοποιώντας τις σύγχρονες τεχνολογίες και την τηλεματική».Η βουλευτής της ΝΔ υποστήριξε ότι οι «πολίτες και πολιτικοί οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι η δημογραφική πρόκληση συνδέεται άμεσα με την ίδια την επιβίωση εθνικού ελληνικού κράτους, πέραν του 21ου αιώνα. Η χώρα μας δαπανά για τη στήριξη της οικογένειας μόλις το 1,5% του ΑΕΠ, όταν στη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη ο μέσος όρος βρίσκεται μεταξύ του 3 και του 4%. Είναι απολύτως αναγκαίο να αλλάξουμε άμεσα ρότα και να επαναπροσδιορίσουμε τις προτεραιότητές μας».«Στόχος μας είναι να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον ασφάλειας για την οικογένεια. Θέλουμε τα νέα ζευγάρια να έχουν την αμέριστη στήριξη της πολιτείας. Ναι, όταν υπάρχουν παππούδες και γιαγιάδες, τα ζευγάρια πολύ ευκολότερα παίρνουν την απόφαση να τεκνοποιήσουν. Όμως εμείς θέλουμε να προσφέρουμε αίσθημα βεβαιότητας σε όλους, ανεξαιρέτως. Να προσφέρουμε τη δυνατότητα στη μητέρα να αξιοποιεί ειδικά προγράμματα και εξωσχολικές δραστηριότητες, προκειμένου κι εκείνη να μπορεί να εργάζεται απερίσπαστη. Αυτό έγινε στη Γαλλία και στη Βρετανία, όπου οι κυβερνήσεις εφάρμοσαν μια γενναία οικογενειακή πολιτική που αύξησε τον αριθμό των γεννήσεων. Ήρθε η ώρα για τολμηρές αποφάσεις και στην Ελλάδα. Το οφείλουμε στα παιδιά και τα εγγόνια μας» τόνισε η Ντόρα Μπακογιάννη.
"Για την ΝΔ η ακίνητη περιουσία δεν αποτελεί προνόμιο των λίγων αλλά αναφαίρετο δικαίωμα των πολλών"Δευτέρα, 14 Μαΐ 2018Ομιλία σήμερα στο 13ο RED Business Forum και αναφέρθηκε στις πολιτικές της ΝΔ για την αναθέρμανση της αγοράς ακινήτων.Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία«Θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Παπαδομαρκάκη και την ομάδα του RED για τη σημερινή εκδήλωση. Το Red Business Forum έχει εξελιχθεί σε θεσμό της αγοράς ακινήτων την τελευταία δεκαετία και αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Πριν λίγα χρόνια, στόχος ζωής των Ελλήνων ήταν η αγορά κατοικίας. Εξάλλου, η χώρα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης στην Ευρώπη. Επί δεκαετίες, τα ακίνητα αποτελούσαν μία από τις ατμομηχανές της οικονομίας. Δημιουργούσαν θέσεις εργασίας και στήριζαν την ανάπτυξη. Σήμερα, για τους περισσότερους Έλληνες, η κατοχή ακινήτων αποτελεί επαχθές βάρος.
Παρά τα σημάδια δειλής ανάκαμψης, οι τιμές των ακινήτων έχουν μειωθεί 50% τα τελευταία χρόνια. Οι κύριες αιτίες είναι τέσσερις. Πρώτον, ο υπέρογκος ΕΝΦΙΑ και η υψηλή φορολογία των εισοδημάτων από ακίνητα. Δεύτερον, η μεγάλη γραφειοκρατία στη διαδικασία μεταβίβασης. Τρίτον, η ανυπαρξία κινήτρων για την αναβάθμιση και ανακαίνιση των κτιριακών υποδομών της χώρας. Τέταρτον, η στρεβλή σχέση μεταξύ αντικειμενικών και εμπορικών αξιών.
Τα προβλήματα διογκώνει το αρνητικό οικονομικό περιβάλλον που διαμορφώθηκε εξαιτίας της κυβέρνησης. Προσφάτως, η Κομισιόν αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψη για ανάπτυξη, από το 2,5 στο 1,9%. Δυστυχώς, ο κ. Τσίπρας έσβησε από το χάρτη τη μεσαία τάξη που παραδοσιακά «κρατούσε» ψηλά την αγορά ακινήτων.
Στόχος της αυριανής κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας είναι η αναθέρμανση της αγοράς. Η Ελλάδα προσφέρει ευκαιρίες στην ανάπτυξη ακινήτων και μπορεί να ξαναγίνει ελκυστικός προορισμός για εγχώριους και ξένους επενδυτές. Το σχέδιό μας ξεκινά με μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30% μέσα σε δύο χρόνια, με ταυτόχρονη εναρμόνιση των αντικειμενικών με τις εμπορικές αξίες. Έτσι, ο φόρος ακίνητης περιουσίας θα φτάσει στο 1% του ΑΕΠ, δηλαδή στο μέσο όρο σε ΕΕ και ΟΟΣΑ. Ταυτόχρονα, η μείωση της φορολογίας θα αυξήσει σταδιακά τη στεγαστική πίστη.
Ακόμη, σχεδιάζουμε έκπτωση ως και 50% για τις εργασίες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης των ακινήτων. Η έκπτωση φόρου θα αποσβένεται με οποιαδήποτε φορολογική υποχρέωση του δικαιούχου, συμπεριλαμβανομένου του ΕΝΦΙΑ, στα τρία επόμενα χρόνια.
Εκτός αυτού, μελετούμε το κυπριακό μοντέλο αισθητικής και ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίων, με κίνητρο την αύξηση του συντελεστή δόμησης ως και 30%. Αυτή η πολιτική ενίσχυσε την κυπριακή αγορά και δημιούργησε χιλιάδες θέσεις εργασίας. Ιδίως στα τουριστικά καταλύματα, οι επενδύσεις που έγιναν για αναβαθμίσεις κτηρίων έφτασαν το μισό δισεκατομμύριο σε 3 χρόνια.
Επίσης, ήρθε η ώρα να απλοποιήσουμε τη νομοθεσία για την αλλαγή χρήσης κτηρίων. Χιλιάδες κτήρια-φαντάσματα που κάποτε στέγαζαν βιομηχανίες και επιχειρήσεις στέκουν ανεκμετάλλευτα. Με διαδικασίες εξπρές μπορούν άμεσα να μεταβληθούν σε ενεργητικό απόθεμα. Θα καταθέσω και σχετική τροπολογία για το θέμα αυτό.
Επιπλέον, θα μειώσουμε τη γραφειοκρατία στη μεταβίβαση. Ξέρετε πόσα δικαιολογητικά απαιτούνται σήμερα; 23. Εμείς δεσμευόμαστε να απλοποιήσουμε τη διαδικασία και να τα μειώσουμε στο ένα τρίτο. Και δεσμευόμαστε να γίνονται όλα ηλεκτρονικά ως το τέλος.
Ακόμα, στοχεύουμε στην ανάπτυξη του silver economy. Εξετάζουμε την παροχή φορολογικών κινήτρων σε συνταξιούχους από την Ευρωπαϊκή Ένωση, για να αγοράσουν ακίνητα στην Ελλάδα. Το πέτυχαν η Πορτογαλία και η Κύπρος. Μπορούμε να το πετύχουμε κι εμείς.
Τέλος, θα στηρίξουμε το πρόγραμμα golden visa. Θέλουμε να επεκταθεί σε νέες αγορές, μέσα από συμμετοχές σε εμπορικές και τουριστικές εκθέσεις του εξωτερικού. Η χώρα μας μπορεί να αναδειχθεί σε πρωταθλητή στον τομέα αυτό.
Κυρίες και κύριοι,
Το κλειδί είναι να καταστήσουμε την Ελλάδα χώρα επενδυτών. Για να το πετύχουμε, χρειάζεται να θεραπευτούν και οι χρόνιες παθήσεις. Μία από αυτές είναι η περιορισμένη αναμόχλευση του παλιού κτηριακού αποθέματος. Στη Νέα Δημοκρατία είμαστε αποφασισμένοι να στηρίξουμε τις αναπλάσεις των κτηρίων, με ταυτόχρονες επενδύσεις σε έργα υποδομής και τεχνολογίας στο δημόσιο χώρο. Μόνον έτσι θα αυξήσουμε την εξωτερική ζήτηση και θα προσελκύσουμε πολύτιμα κεφάλαια που θα ζωντανέψουν ξανά την αγορά ακινήτων.
Είμαστε αποφασισμένοι να μετατρέψουμε τη σημερινή κρίση της υπερφορολόγησης, της απαξίωσης και της αβεβαιότητας, σε ευκαιρία για ανάπτυξη και επενδύσεις που θα αναβαθμίσουν τις περιουσίες των Ελλήνων. Η διαφορά με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ είναι δομική: για μας, η ακίνητη περιουσία δεν αποτελεί προνόμιο των λίγων αλλά αναφαίρετο δικαίωμα των πολλών.
Το επιχειρηματικό κέρδος αντιμετωπίζεται ως ποινικό αδίκημα. Η χώρα χρειάζεται πολιτική σταθερότητα και κυβέρνηση αποφασισμένη για μεταρρυθμίσεις. Η ΝΔ θα λάβει γρήγορα αποφάσεις που θα απλοποιήσουν τις διαδικασίες στην αγορά ακινήτων. Τα κεφάλαια υπάρχουν όμως απουσιάζει ο αξιόπιστος εταίρος από την πλευρά του κράτους. Αυτό θα διορθωθεί με τις επόμενες εκλογές».
"Μετά το Δ.Ν.Τ. και τον ΟΟΣΑ, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ψαλιδίζει τον εκτιμώμενο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας"Πέμπτη, 3 Μαΐ 2018Κοινή δήλωση Τομ. Οικ. & Αναπτ. Ν.Δ. κυρίας Ντ. Μπακογιάννη & Τομ. Οικον. κ. Χρ. Σταϊκούρα για τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής ΕπιτροπήςH Τομεάρχης Οικονομίας και Ανάπτυξης της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής, Α’ Αθηνών, κυρία Ντόρα Μπακογιάννη και ο Τομεάρχης Οικονομικών, βουλευτής Φθιώτιδας κ. Χρήστος Σταϊκούρας, για τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έκαναν την ακόλουθη δήλωση:Πλήρης Δήλωση:«Ένας μετά τον άλλο, οι διεθνείς οργανισμοί ψαλιδίζουν τον εκτιμώμενο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.Μετά το Δ.Ν.Τ. και τον ΟΟΣΑ, σήμερα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στις εαρινές προβλέψεις της, αναθεωρεί το ρυθμό ανάπτυξης προς το χειρότερο, τόσο για το 2018 όσο και για το 2019 σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψή της.Αυτό είναι αποτέλεσμα κυρίως της χαμηλότερης αναπτυξιακής επίδοσης του 2017. Υπενθυμίζεται ότι, αφού πρώτα η χώρα κατρακύλησε –και πάλι– στην ύφεση την περίοδο 2015-2016, η ανάπτυξη το 2017 διαμορφώθηκε σχεδόν 50% χαμηλότερα από τις αρχικές κυβερνητικές προβλέψεις.Για άλλη μια φορά επιβεβαιώνεται η αναπτυξιακή υστέρηση στην οποία έχει καταδικάσει τη χώρα η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, καθώς και η συνεχής απόκλιση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.Η Κυβέρνηση είναι ανίκανη να πετύχει υψηλή, διατηρήσιμη και βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς αδυνατεί να υπηρετήσει οποιοδήποτε αναπτυξιακό σχέδιο και στόχο. Ένα είναι βέβαιο: η χώρα χρειάζεται επειγόντως πολιτική αλλαγή».
Πέμπτη, 29 Μαρ 2018Ένα χρόνο μετά την ψήφιση του νόμου, ο εξωδικαστικός συμβιβασμός έχει αποτύχει παταγωδώς
Η Τομεάρχης Οικονομίας και Ανάπτυξης, βουλευτής Α΄ Αθηνών κυρία Ντόρα Μπακογιάννη για την πλήρη αποτυχία του εξωδικαστικού συμβιβασμού έκανε την ακόλουθη δήλωση:«Ένα χρόνο μετά την ψήφιση του νόμου, ο εξωδικαστικός συμβιβασμός έχει αποτύχει παταγωδώς. Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, η οποία λειτουργεί με πολύ αργούς ρυθμούς, από τις 27 χιλιάδες αιτήσεις που έχουν κατατεθεί από επιχειρήσεις και τις 7 χιλιάδες από ελεύθερους επαγγελματίες, 700 μόνον κατόρθωσαν να ολοκληρώσουν την αίτηση και μόλις 23 να ρυθμίσουν τις οφειλές τους».Πλήρης Δήλωση:«Ύστερα από καθυστέρηση 2 ετών και αφού είχε μοιράσει φρούδες ελπίδες για δήθεν σεισάχθεια και κούρεμα δανείων, η Κυβέρνηση έφερε τον Απρίλιο του 2017 τον εξωδικαστικό συμβιβασμό που μόνο εξωδικαστικός δεν είναι. Με τον νόμο αυτόν, υποσχέθηκε ότι θα δώσει οικονομική ανάσα στους Έλληνες επιχειρηματίες που αγωνιούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους. Ένα χρόνο μετά την ψήφιση του νόμου, ο εξωδικαστικός συμβιβασμός έχει αποτύχει παταγωδώς. Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, η οποία λειτουργεί με πολύ αργούς ρυθμούς, από τις 27 χιλιάδες αιτήσεις που έχουν κατατεθεί από επιχειρήσεις και τις 7 χιλιάδες από ελεύθερους επαγγελματίες, 700 μόνον κατόρθωσαν να ολοκληρώσουν την αίτηση και μόλις 23 να ρυθμίσουν τις οφειλές τους. Επιβεβαιώνεται έτσι στην πράξη ότι πρόκειται για μία χρονοβόρα και αναποτελεσματική διαδικασία. Η Κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή απέρριψε την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για την υιοθέτηση μιας γρήγορης, αυτοματοποιημένης, ηλεκτρονικής και πραγματικά εξωδικαστικής διαδικασίας που θα διευκόλυνε επιχειρήσεις και επαγγελματίες στη ρύθμιση των χρεών τους. Το ισχύον σύστημα δεν επιλύει το πρόβλημα. Αντιθέτως, δυσχεραίνει τις διαπραγματεύσεις των οφειλετών με τους πιστωτές τους και δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την ταλαιπωρημένη αγορά και τις βιώσιμες επιχειρήσεις που χρειάζονται στήριξη. Οι αργοί ρυθμοί, τα διαρκή προσκόμματα και τα αποτρεπτικά κριτήρια που προβλέπονται, αποθαρρύνουν τις επιχειρήσεις από την ένταξή τους στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Πρόκειται για άλλη μια χαμένη ευκαιρία για την οικονομία. Η Κυβέρνηση αποδεικνύεται για άλλη μία φορά ανίκανη να στηρίξει τις ελληνικές επιχειρήσεις που παλεύουν να ρυθμίσουν τα χρέη τους και να σταθούν όρθιες».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου